Blue deal biedt maatregelen om zuurstoftekort in (Oost-)Vlaamse waterlopen te verhelpen

Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo (cd&v) ondervroeg bevoegd minister Zuhal Demir (N-VA) over maatregelen voor het zuurstoftekort in Oost-Vlaamse waterlopen. Eind juni 2023 zijn op verschillende locaties in Oost-Vlaanderen dode vissen gevonden. Na weken van droogte heeft het twee dagen geregend en die combinatie heeft een hoog zuurstoftekort veroorzaakt in het water.

Op de vragen van De Roo antwoordde de minister dat er bij warm weer in de zomer een snelle groei kan ontstaan van waterplanten, algen, enz. Als er nadien (koude) neerslag valt en ook de algemene temperatuur daalt, dan daalt de temperatuur van het water en zal er een plotse sterfte aan algen en waterplanten voorkomen. De verwerking van dat organisch materiaal vergt zuurstof, waardoor het gehalte aan beschikbare zuurstof voor vissen daalt in het water. Het teveel aan nutriënten zorgt bovendien voor een explosieve groei van algen en planten die op hun beurt dan een te hoge zuurstofbelasting met zich meebrengen indien ze plots afsterven.

Maatregelen in het kader van de Blue Deal die inzetten op een natuurlijke inrichting van waterlopen (zoals het opnieuw open maken van waterlopen, het terug laten meanderen, het natuurvriendelijk inrichten van oevers en het ruimen van slib en sedimenten,…) dragen bij aan een verbeterde zuurstofhuishouding in de waterlopen en verhogen de veerkracht van het watersysteem om droge periodes beter te overbruggen.

Ook maatregelen in het kader van de Blue Deal die inzetten op natte natuur dragen bij tot het voorkomen van problemen van zuurstofgebrek. Door deze gebieden te vernatten, wordt de natuurlijke sponsfunctie hersteld en wordt de watervoorraad aangevuld. Dit zorgt ervoor dat water langer in de ondergrond wordt vastgehouden en pas traag wordt afgegeven. Doordat er daardoor meer water beschikbaar is, zorgt dit in droogteperiodes voor een hoger debiet en een betere doorstroming in de waterlopen.

Het maatregelenprogramma bij de stroomgebiedbeheerplannen 2022-2027 stelt doelstellingen voor nutriëntgehaltes en bundelt de initiatieven op het vlak van een meer natuurlijke inrichting van waterlopen en voor ontharding en een groenblauwe inrichting van de bebouwde omgeving. Ze beogen een verdere verbetering van de zuurstofhuishouding, waardoor de waterlopen en visbestanden minder impact van lange droge en warme periodes en daarop volgende zomeronweders ondervinden.

In onderstaand overzicht vindt u voor de Oost-Vlaamse regio de initiatieven in het kader van de Blue Deal die bijdragen aan lokale infiltratie, ontharding en een meer natuurlijke inrichting van waterlopen, en natte natuur.

Stijn De Roo: “Klimaatverandering is een complex probleem dat niet met een vingerknip op te lossen valt. De Blue Deal biedt een aantal maatregelen om het zuurstofgebruik in waterlopen te voorkomen, maatregelen die in de toekomst steeds meer zullen moeten toegepast worden.”