Groei Vlaamse biolandbouw moet gepaard gaan met stijgende vraag naar lokale bioproducten

In de commissie Landbouw van 29 juni 2022 ondervroeg Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo (cd&v) minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) over de ambities van de Vlaamse biosector voor de farm-to-forkstrategie.

Eind 2021 bedroeg de totale bio-oppervlakte in Vlaanderen 9823 hectare, 1,6 procent van het totale Vlaamse landbouwareaal, dat 624.727 hectare groot is volgens de landbouwtelling van 2020, en zoals vermeld in het biorapport van het Departement Landbouw en Visserij.

De Europese Commissie heeft in haar farm-to-forkstrategie de doelstelling om 25 procent van het Europese areaal tegen 2030 te exploiteren als biologisch. BioForum, Boerenbond en het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) stellen dat deze algemene doelstelling geen rekening houdt met de specifieke omstandigheden en eigenheid van de landbouwsector in de individuele lidstaten. Ze werkten daarom een gezamenlijk actieplan uit waarin ze vijf maatregelen voorstellen. Een van die maatregelen is dat men het bioareaal laat groeien tot 5 procent, dat is 30.000 hectare in 2030. Een andere maatregel is een groei in het volume bioconsumptie naar 5 procent van de totale consumptie.

Op de vragen van De Roo antwoordde de minister dat uit het rapport duidelijk blijkt dat bio op alle gebieden blijft groeien, zowel op het vlak van biolandbouw als in de bioketen en bij de consument. De afgelopen jaren is samen met de sector hard gewerkt aan goede structuren voor de biolandbouw. Voorbeelden zijn o.a. de adviesverlening in ‘Bio zoekt Boer’ en ‘Bio zoekt Keten’, een verhoogde inzet op praktijkonderzoek bio, en een mooie biocampagne naar de consument van het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) met een informatieve website.

Er is op de meerdere terreinen een heel goede samenwerking tussen de verschillende stakeholders. Het zal er de komende jaren op aankomen om de vraag naar bioproducten hoog te houden. Dit kan, samen met een goed verdienmodel voor bio, meer landbouwers overtuigen om te schakelen naar bio.

De ambitie zoals opgenomen in de farm-to-forkstrategie is, aldus de minister, een duidelijk signaal van de Europese Commissie dat ze gelooft in bio. Ze wil dat de lidstaten zich mee scharen achter die verhoogde inspanning, maar het is de bedoeling dat elke lidstaat zijn eigen ambitie lanceert die afgestemd is op de lokale context.

Het is positief dat de gehele biosector zich heeft verenigd om samen dit ambitieuze voorstel te brengen.

Er wordt niet alleen op landbouwareaal gefocust, maar ook op de vraag naar bio. Daarbij worden verschillende aspecten van de vraag belicht, zoals thuisverbruik en overheidscatering. Willen we dat onze Vlaamse land- en tuinbouwers iets hebben aan een bioambitie, dan is het uitermate belangrijk dat de verdere groei van de biolandbouw gepaard zal gaan met een groei van de vraag naar lokale bio.

Daarnaast is er in het voorstel een balans in plantaardige en in dierlijke productie. Wat de indicator van het aantal bedrijven betreft, wordt ook rekening gehouden met de sterkte in Vlaanderen. We hebben namelijk veel biobedrijven die onder de vorm van zelfplukboederijen of andere CSA-vormen (community-supported agriculture) werken. Zij spelen een belangrijke rol in de verbinding van de consumenten met de landbouw en zullen de groei van de biovraag vooruithelpen.

Uit de consultatieronde bij de landbouwers in het kader van het nieuwe strategisch plan bio blijkt het belang om te blijven werken aan de vraag naar bio. VLAM timmert consequent verder aan de weg om de consument warm te maken voor bio. Dat blijft een heel belangrijke uitdaging, zeker in de huidige geopolitieke context met de stijgende prijzen. Het doel is de vraag naar biovoeding te verruimen en de aankopen te intensifiëren. Het promotiebudget in 2022 bedraagt 1,141 miljoen euro. Er lopen parallel twee campagnes, gefinancierd met Europese middelen, namelijk een generieke campagne met televisiespots en korte video’s, en een online campagne met bannering, video’s en artikels in de online pers. Er is heel wat communicatiemateriaal om het extra onder de aandacht te brengen en te wijzen op het belang.

Dit jaar werd een heel nieuw promotiedossier ingediend bij Europa. Wanneer dat wordt goedgekeurd, dan kan de VLAM alle inspanningen verderzetten. Daarnaast werd er ook een contentplatform uitgewerkt dat de uitvalsbasis is voor alle info over bio, ook feitelijk en inhoudelijk. Deze informatie wordt via diverse kanalen online verder verspreid naar de consument. De vijf troeven van bio vormen de rode draad in de campagne: het is goed voor het milieu, vriendelijk voor dieren, het is 100 procent toekomst, gezond genieten en lekker puur.

Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de evaluatie van het huidige strategisch plan Biologische Landbouw. De verschillende expertgroepen hebben alle output van de consultatieronden met verschillende workshops verwerkt en voorstellen opgemaakt. Die hebben ze net overgemaakt aan de strategische stuurgroep bio en aan de landbouwadministratie, die daarmee aan de slag zal gaan. Er zal natuurlijk ook nog een budgettaire haalbaarheidstoets moeten gebeuren voor de nieuwe acties. In de loop van het najaar volgt een draft waarop door alle partnerorganisaties feedback kan worden gegeven. De lancering zelf zal voor het begin van 2023 zijn.

De minister had reeds overleg had met de vertegenwoordigers van Bioforum. Verduurzaming van de landbouw is enkel mogelijk als er rekening gehouden wordt met de realiteit van de sector.

Stijn De Roo: “Er is geloof in bio, zowel voor de sector zelf als voor de consument. Maar bio  is vandaag niet voor iedereen weggelegd. De prijsvorming, het verdienmodel en de technieken vandaag zijn voor bioproducten anders dan voor andere producten.

Er moet rekening gehouden worden met de oproep vanuit de biosector om geen te ambitieuze doelstelling voorop te stellen. Een plotse groei zou de rendabiliteit teveel verstoren.

Ik kijk uit naar het nieuw strategisch plan bio van minister Brouns. Het is alvast positief dat hij overleg pleegt met de sector.”

Het volledige verslag van de vraag om uitleg kan je hier raadplegen.