De 3-30-300 regel voor groen in Gent

Gemeenteraadslid Stijn De Roo (cd&v) ondervroeg bevoegd schepen Astrid De Bruycker (Vooruit) over de nieuwe Vlaamse Groennormen in Gent.

De Roo: "In december 2023 werd het eindrapport over de modernisering van de Vlaamse groennormen gepubliceerd. Dat onderzoek werd in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos uitgevoerd door de KU Leuven.

In de beleidssamenvatting van het rapport komt meteen de 3-30-300-regel naar voren.

Die stelt dat je minstens 3 bomen moet kunnen zien vanuit je woning, dat er 30% bladerdek op wijkniveau aanwezig is en dat iedereen toegang krijgt tot een park of groene ruimte op maximaal 300 meter van de woonplek.

De regel biedt beleidsmakers volgens de onderzoekers een wetenschappelijk onderbouwde, relevante en robuuste richtlijn voor het realiseren van doelstellingen rond groenblauwe dooradering."

De Roo wilde weten of de diensten beschikken over cijfers die de huidige Gentse situatie van de 3-30-300 componenten kwantificeren en hoe ver de Stad staat met de ambitie om elke Gentenaar vanaf zijn voordeur zicht te geven op minstens één boom.

De schepen antwoordde op zijn vragen: "Onze diensten beschikken niet over data of methodieken om de 3-30-300 regel of het zicht van elke voordeur op bomen te meten. Er zijn ook geen plannen op korte termijn om dit te proberen kwantificeren.

We willen gaan voor een zo kwalitatief en duurzaam mogelijke planning en invulling van de groenstructuur rekening houdend met alle functies van ons groen (natuur, bodem, water, klimaat, beleving en gebruik, beheer, cultuurhistoriek en gezondheid), met succesfactoren en rekening houdend met juridische randvoorwaarden.

Wat betreft het zicht op bomen: het bomenbeleidsplan (met focus op straatbomen) van Gent bevat verschillende doelstellingen over behoud, aanplant en beheer van nieuwe bomen. Hierin is onder meer opgenomen dat we per ‘zichtveld’ streven naar een duurzame boom van de 1e of 2e grootte met een duurzame standplaats. Niet enkel de kwantiteit, maar vooral ook de kwaliteit is belangrijk. Deze bomen mogen oud en groot worden. Dat betekent dat ze een grotere biodiversiteit hebben en meer impact ifv klimaatadaptatie.

Maatregelen waarmee we het bomenbestand maximaal behouden en verder uitbreiden:

• Gent is al meer dan twintig jaar strenger dan Vlaanderen (Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening) wat betreft de regelgeving rond het vellen van bomen. In het Algemeen Bouw Reglement van de Stad Gent is opgenomen dat een omgevingsvergunning nodig is voor bomen met een stamomtrek van minstens 50 cm op 1 m stamhoogte (of 75 cm aan de stamvoet).
• Bij vergunningen vragen we om te rooien bomen zoveel als mogelijk te vervangen.
• We evolueren in bomen- en bosbeheer van (ecologisch) vellen van bomen (volwassen, ziek, …) naar ‘veteraanbomenbeheer’: (toekomst)bomen zo oud mogelijk laten worden. Deze visie wordt kracht bijgezet door in eigen projecten en bij advisering van vergunningen en plannen steeds te eisen dat er BEA’s (bomen effect analyses) uitgevoerd worden door erkende ETW’ers (European Tree workers).
• Bomenbeheer is opgenomen in beheerfiches met minimale maten en kwalitatieve eisen van standplaatsen.

We zijn in Gent met andere woorden al jaren bezig met maximaal en optimaal behoud en de uitbreiding van het bomenbestand. Deze visie wordt steeds bijgestuurd. Het is onze ambitie om het bomenbeleidsplan te actualiseren.

De bedekkingsgraad (cf. 30) meten we niet. De Groendienst werkt al lang aan een optimale of maximale bedekkingsgraad door extensief beheer en zoveel mogelijk behoud en verdere ontwikkeling van houtachtige, bosachtige vegetaties. De Gentse parken richten we in op basis van HPG (harmonisch park en groenbeheer) principes. Vertrekkend vanuit de bestaande (a)biotische toestand. Er wordt hierbij uitgegaan van behoud van natuurwaarden en natuurlijke processen zoals spontane bosontwikkeling. Meer opgaand groen en (horizontale en verticale) structuurdiversiteit is daarbij belangrijk. Een belangrijk hulpmiddel hierbij zijn onze beheerfiches, de iPOD4 fiches en minimale maten per terreineenheid.

Voor openbaar recreatief groen hanteert Gent sinds de opmaak van het ruimtelijk structuurplan haar eigen normen aangepast aan de dicht bebouwde stedelijke context. Er worden 3 groenniveaus gehanteerd:

Woongroen is groen met een oppervlakte kleiner dan 1 ha, op een afstand van minder dan 150 m van de woning. Omwille van de schaal is woongroen gericht op één of een beperkt aantal functies en doelgroepen.

Wijkparken zijn parken met een oppervlakte van minimaal 1 ha, op wandelafstand van maximaal 400 meter van de woning en met een minimale oppervlakte van 10 m² per inwoner (groennorm). Wijkparken zijn multifunctioneel ingericht en spelen zowel op recreatief vlak als op vlak van natuur een rol.

Groenpolen zijn groter dan 100 ha en liggen op maximaal 5 km van de woning. Ze vervullen belangrijke ecologische en landschappelijke waarden en leveren een bijdrage aan het aanbod stedelijk recreatief groen. Groenpolen zorgen tevens voor een robuuste groene en klimaat adaptieve stad.

We berekenen de groennorm niet per statische sector (zoals in het einddocument over de modernisering groennormen van de Vlaamse overheid). In Gent bekijken we het percentage inwoners dat woont binnen de respectievelijke afstanden ten opzichte van woongroen, wijkparken of een groenpool. Daarnaast kwantificeren we ook de draagkracht per wijkpark."