Luchtkwaliteitsmetingen Vlaamse Milieumaatschappij in Gentse wijken

De Stad wil het langetermijneffect van de invoering van de wijkmobiliteitsplannen op de luchtkwaliteit in kaart brengen. Van september 2022 tot mei 2023 werd de luchtkwaliteit gemeten op 32 locaties in Zwijnaarde, Oud-Gentbrugge en Dampoort. 

Het gaat voornamelijk om locaties waar verwacht wordt dat het verkeer sterk zal wijzigen door het wijkmobiliteitsplan. De metingen gebeuren aan de hand van "passieve samplers" met meetbuisjes die elke 2 weken worden opgehaald door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) om ze te onderzoeken in het labo.

Volgens de website van Stad Gent zullen de nametingen starten op het moment dat de plannen worden ingevoerd. Op 19 februari 2024 meldde de Dienst Milieu & Klimaat echter dat de meettoestellen worden weggehaald omdat de Vlaamse Milieumaatschappij onverwachts veranderde van leverancier. Nieuwe meettoestellen worden verwacht in september 2024.

Het wijkmobiliteitsplan Zwijnaarde wordt ingevoerd op 25 maart; het wijkmobiliteitsplan Dampoort & Oud-Gentbrugge na de paasvakantie. Betrokken bewoners melden mij dat de meettoestellen gebruikt voor de voormetingen nog niet zijn weggenomen.

Fractievoorzitter Stijn De Roo stelde hierover volgende vragen:

1. Wat zijn de gevolgen van het gebruik van verschillende meettoestellen voor de voor- en nametingen voor het onderzoek? Blijft een accurate vergelijking
   mogelijk? Graag meer uitleg.
2. De nametingen zullen niet kunnen starten op het moment dat de plannen worden ingevoerd aangezien de nieuwe meettoestellen pas in september worden verwacht. Wat zijn de gevolgen voor het onderzoek?
3. Ziet de schepen een mogelijkheid om de huidige meettoestellen alsnog in gebruik te houden om de periode tot september 2024 te overbruggen?

Schepen Heyse antwoordde:

Vraag 1:

"De Vlaamse Milieumaatschappij zorgt voor alle aspecten van de monitoring van de NO2-concentratie (stikstofdioxide) cfr. de samenwerkingsovereenkomst tussen Stad Gent en de Vlaamse Milieumaatschappij betreffende de monitoring van de wijkmobiliteitsplannen. Zij nemen daarvoor passieve samplers (meetbuisjes) af via hun raamcontract. De meetbuisjes worden in beschermkokers bevestigd en worden elke twee weken gewisseld. Om de zoveel tijd moet dit raamcontract vernieuwd worden. Deze keer werd de opdracht aan een andere leverancier gegund. De gebruikte meetmethode en werkwijze is helemaal dezelfde, het betreft enkel een ander labo dat instaat voor de levering en analyse van de meetbuisjes en de buisjes hebben een andere kleur. De kwaliteit en vergelijkbaarheid van de metingen blijft gegarandeerd want VMM voert continu vergelijkingen uit tussen de gebruikte passieve samplers en de officiële referentiemethode. Er wordt al sinds half januari 2024 met meetbuisjes van de nieuwe leverancier gemeten op de plekken waar toen metingen lopende waren. Dit zijn de meetpunten op, binnen en buiten de R40 zoals weergegeven op de interactieve kaart op deze webpagina, en daarnaast in de wijk Sint-Amandsberg waar de voormetingen lopende zijn voor het wijkmobiliteitsplan.

Op de andere plekken in Dampoort/Oud-Gentbrugge en Zwijnaarde waren de metingen reeds tijdelijk stopgezet door het uitstel van de wijkmobiliteitsplannen. Daar waren echter wel nog beschermkokers aanwezig van de vorige leverancier in afwachting van het heropstarten van de metingen. Die kokers werden door de VMM alvast verwijderd. Bij het heropstarten van de metingen zal een nieuwe koker van de nieuwe leverancier bevestigd worden."

Vraag 2:

"De reden waarom later gestart wordt met de nametingen is niet het ontbreken van de meetbuisjes. Die waren op een onderbreking van twee weken na begin januari steeds beschikbaar. Echter zijn er zowel in Dampoort/Oud-Gentbrugge als in Zwijnaarde grootschalige wegenwerken gaande die de nametingen zouden verstoren en bijgevolg de representativiteit van het luchtkwaliteitsonderzoek. Daarom worden de nametingen niet meteen na de voorziene invoeringsdatum opgestart, maar na afloop/afname van de verstoring van de verkeersstromen door de wegenwerken. In Dampoort/Oud-Gentbrugge is de voorlopige heropstart van de metingen daarom gepland in mei 2024 en in Zwijnaarde in september 2024."

Vraag 3:

"In de samenwerkingsovereenkomst werd in overleg tussen de stad en de VMM bepaald dat de voormeting zes maanden zou duren in elke wijk waar een wijkmobiliteitsplan wordt ingevoerd. Bijgevolg werden de voormetingen in de verschillende wijken opgestart een half jaar voor de initiële invoeringsdata van de wijkmobiliteitsplannen. Door het uitstel van de invoering werden de metingen tijdelijk stopgezet na afloop van de 6 maanden voormeting cfr. het afgesproken meetopzet. Ze worden op een later tijdstip hervat na de invoering cfr. het antwoord op vraag 2."