De aanpak van de toename van de tijgermug blijft een uitdaging!

In de commissie Leefmilieu van het Vlaams parlement ondervroeg Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo (cd&v) – samen met twee collega’s – bevoegd minister Zuhal Demir (N-VA) over de opmars van de tijgermug in Vlaanderen de afgelopen jaren.

De Roo informeerde naar de initiatieven die zullen genomen worden om de verspreiding van de tijgermug tegen te gaan, naar de sensibilisering naar het grote publiek en naar de samenwerking tussen burgerwetenschapswebsite MuggenSurveillance.be en de betrokken diensten uit de Vlaamse administratie.

“Net zoals de voorbije jaren zal er op verschillende pijlers gewerkt worden om de vestiging en verspreiding van de tijgermug tegen te gaan. Uit de situatie in de omringende landen in de voorbije jaren, lijkt het zeer moeilijk om de tijgermug volledig uit te roeien. Het gaat immers om een mug van een halve centimeter die via auto- en vliegverkeer uit het Zuiden of Azië of via transport van bepaalde goederen in Vlaanderen binnenkomt. Maar het blijft belangrijk om het vestigingsproces te vertragen en om waar mogelijk de verspreiding te vertragen en vooral de populatie zo laag mogelijk te houden,” antwoordde de minister.

Het is belangrijk om te weten waar de muggen zitten. De monitoring wordt ook in de komende jaren structureel verdergezet en is ook voorgelegd aan en goedgekeurd door de ministers.

Het is vooral belangrijk om na detectie de juiste aanpak te hanteren om de vestiging en verspreiding tegen te gaan. Als bevoegde instantie voor de snelle respons zal het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) ook in 2024 de bestrijding coördineren. De aanpak wordt daarbij permanent geëvalueerd en bijgestuurd op basis van ervaringen hier, maar ook vanuit landen waar men al langer te maken heeft met de tijgermug. De administratie van de minister werkt scenario’s uit afhankelijk van de verschillende situaties op het terrein, zodat de bestrijding geoptimaliseerd kan worden en een nieuw bestek voor de bestrijding van de tijgermug in de markt kan worden gezet.

Sensibilisering is cruciaal. Hiervoor moet op verschillende niveaus worden ingezet om een zo breed mogelijk deel van de bevolking te bereiken. Voorbeelden zijn reizigers die terugkeren uit landen waar de tijgermug een gevestigde soort is, bedrijven die goederen transporteren waarbij er een verhoogd risico is op aanwezigheid van de mug, maar ook lokale besturen en huisartsenpraktijken, naast de communicatie vanuit de Vlaamse overheid.

De bestrijding zelf moet gebeuren door gespecialiseerde firma’s.

De voorbije jaren dook de tijgermug op een aantal plaatsen in Vlaanderen waarbij er geen duidelijke introductieroute was. Daarom kreeg de administratie de opdracht om de aanpak grondig te herzien en bij te sturen waar nodig. Hiervoor worden ook andere Europese overheden en experten bevraagd over hun aanpak en volgt de administratie de laatste ontwikkelingen wereldwijd op dit vlak. Er wordt ook verder ingezet op samenwerking met de lokale besturen zowel op het vlak van sensibilisering, communicatie alsook de bestrijding en opvolging zelf.

Het ANB heeft financiële ruimte voorzien, namelijk 50.000 euro voor het opzetten van een project rond de nieuwe vangmethode.

Toonaangevende internationale gezondheidsorganisaties, waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie, raden een geïntegreerde aanpak aan. De minister schreef de andere bevoegde ministers in België aan zodat de verschillende betrokken beleidsniveaus de werking en terreinaanpak op elkaar kunnen afstemmen en er een snelle informatiedoorstroom is. Het ANB zal een geïntegreerde strategie vooropstellen. Hierbij wordt nauw samengewerkt met het Departement Zorg en de andere bevoegde autoriteiten.

Er werd een interdepartementale operationele cel opgericht. Alle aspecten van de aanpak kunnen zo in samenspraak worden uitgewerkt, inclusief communicatie en sensibilisering. Op Vlaams niveau kan door de administraties van beide bevoegde ministers gewerkt worden aan een geïntegreerde aanpak.

Het ANB heeft alvast een communicatiekalender opgesteld met de verschillende momenten. De MuggenSurveillance.be-website wordt in samenwerking met de andere bevoegde instanties en gewesten verder uitgebouwd. De verschillende kanalen en middelen om de bevolking te informeren, alsook de boodschap die gebracht zal worden, worden binnen de opgerichte operationele cel Leefmilieu-Zorg doorgenomen. Sciensano en het Instituut voor Tropische Geneeskunde zullen, zoals elk jaar, aan het begin van het seizoen de communicatie rond de website verzorgen.

Het is als overheid belangrijk om expertise rond vectoren te bezitten en er verder op in te zetten, zodat ook het onderzoek in Vlaanderen kan gestimuleerd worden. Er is zeker nood aan nieuwe manieren om de tijgermug onder controle te houden. Binnen het plan van aanpak dat het ANB opmaakt, zal ook hiervoor aandacht zijn. In Europa zijn verschillende onderzoeksgroepen werkzaam binnen verschillende projecten. Zo wordt in bepaalde landen al gewerkt met het loslaten van steriele mannetjes om de tijgermugpopulaties te onderdrukken. Ook andere innovatieve methoden worden uitgetest, meestal in samenwerking met universiteiten en onderzoeksinstellingen. De goede praktijken worden in een protocolakkoord gegoten dat in opmaak is met de collega’s van Zorg en Gezondheid.

Stijn De Roo: “De aanpak van de toename van de tijgermug blijft, ook in de toekomst, een uitdaging. Er moet werk gemaakt worden zowel van het sensibiliseren, monitoren en bestrijden, als van het tegengaan van voortplanting.

Op mijn bijkomende vraag over de monitoring antwoordde de minister dat de surveillancewebsite verder zal worden uitgebouwd, zodat eenieder de muggen herkent en ze ook meldt.”