Het archiveren van kabinetsarchieven is een proces met grote kansen tot verbetering. Er bestaat echter geen decretaal kader voor het archiveren van kabinetsarchieven. Dat kan leiden tot ongewenste en mogelijk illegale situaties, zoals het behoud van privacygevoelige documenten in privé-archieven of de volledige vernietiging van belangrijke bestuursdocumenten onder het mom van GDPR-naleving. Die praktijk ondermijnt de parlementaire controletaak en de democratische werking van de instelling. Stijn De Roo bevroeg Vlaams minister-president Matthias Diependaele over het beheer van de kabinetsarchieven.
Er bestaat momenteel geen specifieke regeling die aangeeft hoe ministers en hun medewerkers moeten omgaan met GDPR-wetgeving bij het beheer van kabinetsarchieven. Daarom polste Stijn De Roo in het Vlaams Parlement naar de visie van minister-president Diependaele op het ontbreken van dergelijk decretaal kader en de stappen die hij zal nemen om het correct beheer en behoud van de archieven te garanderen.
"Hoe zal de minister-president erover waken dat kabinetsarchieven worden behandeld als 'overheidsarchieven' en dus professioneel beheerd en bewaard blijven, zoals gebruikelijk is in andere democratische rechtsstaten? Welke maatregelen zal de minister-president nemen om ervoor te zorgen dat de GDPR correct wordt toegepast op kabinetsarchieven, zonder dat dit leidt tot ongeoorloofde vernietiging van belangrijke bestuursdocumenten? Overweegt de minister de oprichting van een centrale archiefdienst, bij voorkeur onder parlementaire verantwoordelijkheid, die belast wordt met het professioneel beheren en ontsluiten van kabinetsarchieven, met inachtneming van privacywetgeving?"
Antwoord minister-president Matthias Diependaele:
"In het regeerakkoord wordt reeds duidelijk dat we met deze regering sterk willen inzetten op archief met als een van de belangrijkste doelstellingen het creëren van een centrale archiefdienst binnen en voor de Vlaamse overheid. Binnen het kader dat hiervoor uitgewerkt wordt, zal ik, samen met mijn collega’s, bekijken op welke manier we een decretaal kader kunnen uitwerken voor het bewaren van kabinetsarchieven bij deze centrale archiefdienst. Totdat er een decretaal kader is gecreëerd, is het (voormalige) kabinetsarchief de persoonlijke verantwoordelijkheid van de (voormalige) ministers."
"Daarnaast wil ik ook nog benadrukken dat er voor de administratieve dossiers uitdrukkelijke afspraken zijn met de administraties. Afschriften van administratieve stukken en dossiers dienen ofwel terug te worden overgedragen naar de functionele administratie of verwijderd te worden. Kabinetsmedewerkers zijn eveneens gebonden aan een deontologische code."
"In mijn beleidsnota heb ik aan het agentschap Facilitair Bedrijf gevraagd om tegen eind 2026 te onderzoeken welke regelgevende acties genomen moeten worden zodat de Cluster Documentbeheer van het agentschap Facilitair Bedrijf kan uitgroeien tot een volwaardige centrale archiefdienst van de Vlaamse overheid. Vandaag heeft Het Facilitair Bedrijf een dienstverlenende rol. Dit uit zich in het feit dat het agentschap vandaag reeds enerzijds de archiefbewaarplaats voor analoog archief is voor de Vlaamse administratie en anderzijds Digitaal Archief Vlaanderen aanbiedt aan overheden in Vlaanderen als oplossing voor het bewaren van digitaal archief. Daarnaast biedt het agentschap ook opleidingen, advies en ondersteuning bij informatiebeheer aan, aan overheden in Vlaanderen. Tot slot neemt de cluster Documentbeheer van het voornoemde agentschap ook het secretariaat van de selectiecommissies op."
"Door de nodige regelgevende acties te nemen wil ik ervoor zorgen dat Het Facilitair Bedrijf ook effectief de centrale archiefdienst van de Vlaamse overheid wordt. Als centrale archiefdienst zal het agentschap dienen te beschikken over de middelen en het mandaat om o.a.:
- te kunnen beslissen welke archiveringstrajecten essentieel zijn binnen de Vlaamse overheid;
- overheidsbrede trajecten te coördineren;
- zijn dienstverlening verder uit te breiden en te professionaliseren;
- het archief van de Vlaamse overheid te ontsluiten en te valoriseren.
"Op die manier zorg ik ervoor dat de centrale archiefdienst niet alleen een dienstverlener, maar ook effectief het geheugen wordt van de Vlaamse overheid."
"Het is tot slot evident dat de centrale archiefdienst alle relevante wetgeving (o.a. AVG, Bestuursdecreet, openbaarheid van bestuur …) respecteert. Dit gebeurt door een combinatie van verschillende maatregelen, die ervoor zorgen dat bestuursdocumenten op een veilige, integere manier kunnen worden bewaard. Dit omvat zowel bouwkundige, technische en organisatorische maatregelen (bv. beveiliging, badgecontrole, security, …), maatregelen op het vlak van ICT- en informatieveiligheid (bv. toegangsrechtenbeheer, beveiligde opslag, …), … Kabinetsmedewerkers zijn gebonden aan een eigen specifieke deontologische code, waarin integriteit, betrouwbaarheid en het correct omgaan met informatie duidelijk naar voren komen. Tenslotte worden er in het strafwetboek art. 241 en 242 ook bepalingen voorzien voor het moedwillig vernietigen of ontvreemden van stukken bij het uitoefenen van het openbaar ambt."
Reactie Stijn De Roo:
"Kabinetsarchieven zijn van groot belang voor de democratische werking van onze instellingen. We moeten de parlementaire controletaak garanderen door een decretaal kader te bieden. Ik ben dan ook tevreden te horen dat er werk gemaakt wordt van een centrale archiefdienst en ik zal de verdere uitwerking ervan opvolgen."