Opvolging PFAS-vervuiling in Gent

Publicatiedatum

Tags

Gent
PFAS

Auteur

Stijn De Roo

Deel dit artikel

PFAS is een verzamelnaam voor duizenden chemische stoffen die van nature niet voorkomen en moeilijk of niet afbreekbaar zijn. PFAS-verontreiniging is overal in Vlaanderen een aandachtspunt, ook in onze stad.

 

In juni 2021 maakte de stad samen met Brandweerzone Centrum en de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) een inventaris van terreinen met een verhoogd risico op PFAS, samen met alle informatie die kan helpen bij het opsporen van mogelijke verontreiniging.

In juli 2021 startte de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) met bodemonderzoeken op terreinen waar in het verleden fluorhoudend blusschuim werd gebruikt. Vandaag worden de vastgestelde sites, maar ook bijkomende sites verder onderzocht en gelden er op en rond enkele risicosites no regret-maatregelen als gevolg van een sterk vermoeden van PFAS-vervuiling.

Fractievoorzitter Stijn De Roo stelde hierover in opvolging van zijn eerdere vragen, enkele opvolgvragen aan de bevoegd schepen. De vragen, alsook de integrale antwoorden van schepen Heyse kan je hieronder lezen:

1.      Op  welke  manier  wordt  de  vervuiling  met  PFAS  verder  opgevolgd  door  de  diensten?  Bestaat  de  opgerichte  werkgroep  rond  PFAS  nog?  Graag  meer  uitleg.

Vastgestelde  PFAS-verontreiniging  op  sites  in  eigendom  van  Groep  Gent

De  vastgestelde  verontreinigingen  met  PFAS  op  sites  waar  Stad  Gent  eigenaar  is,  worden  actief  opgevolgd  door  de  Dienst  Milieu  en  Klimaat  van  de  stad.  Hierbij  worden  in  samenspraak  met  OVAM  en  de  bevoegde  erkend  bodemsaneringsdeskundige  per  site  de  nodige  maatregelen  en  onderzoeken  uitgevoerd.  Andere  belanghebbenden  (omwonenden,  projectontwikkelaars,  exploitanten,  brandweer)  op  deze  sites  worden  betrokken  en  op  de  hoogte  gehouden  van  de  ontwikkelingen  van  de  bodemonderzoeken  op  deze  sites.  Dit  gebeurt  in  de  meeste  gevallen  door  het  bijwonen/inrichten  van  overlegmomenten  maar  wanneer  onmiddellijke  actie  vereist  is,  kan  dit  ook  via  telefonische  communicatie  of  uitgebreide  updates  via  mail  in  het  geval  van  projectontwikkelaars  en  exploitanten.  Specifiek  voor  omwonden  kan  de  communicatie  ook  gebeuren  via  een  infofolder/brief  of  via  bewonersvergaderingen.

Vastgestelde  PFAS-verontreininging  op  sites  op  grondgebied  Gent,  niet  in  eigendom/exploitatie  van  Stad  Gent

Voor  sites  waar  Stad  Gent  geen  eigenaar  of  exploitant  is  valt  de  onderzoeksplicht  en  eventuele  verdere  saneringsplicht  niet  bij  Stad  Gent.  Hier  treedt  OVAM  op  als  bevoegde  overheid  voor  de  opvolging  van  het  bodemonderzoek  en  de  eventuele  saneringsverplichting. 

Omdat  de  Stad  Gent  veel  waarde  hecht  aan  een  goede  communicatie  naar  de  omwonenden  legde  het  college  een  communicatiekader  vast  voor  de  sites  waar  het  Vlaams  Agentschap  Zorg  en  Gezondheid no  regret-maatregelen  adviseert.  Alle  sites  waar  no  regret  maatregelen  geadviseerd  worden,  worden  opgenomen  op  de  website:  https://stad.gent/nl/groen-milieu/water-bodem/pfas-vervuiling.  Daarnaast  worden  ook  alle  omwonenden  die  in  een  straal  van  100  meter  van  de  site  wonen  op  de  hoogte  gebracht  van  de  vastgestelde  PFAS-verontreiniging  en  de  geadviseerde  no  regret-maatregelen. 

Indien  nodig  wordt    ook  een  intensievere  opvolging  van  de  lopende  onderzoeken  uitgevoerd  door  de  dienst  Milieu  en  Klimaat.

Er  is  momenteel  geen  actuele  specifieke  ‘werkgroep  PFAS’.  De  PFAS-werking  wordt  structureel  opgevolgd  binnen  de  diensten  van  Stad  Gent. 

2.      Kan  de  schepen  een  overzicht  bezorgen  van  de  locaties  in  Gent  waar  intussen  PFAS  werd  gemeten?  Graag  een  overzicht  met  datum,  locatie,  opdrachtgever  en  meetresultaten.

Om  op  de  vraag  zo  volledig  mogelijk  te  antwoorden,  verwijzen  we  naar  de  website  van  de  Databank  Ondergrond  Vlaanderen  (DOV)  waar  een  PFAS-verkenner  beschikbaar  is,  en  waarin  de  meest  actuele  situatie  in  Vlaanderen  en  dus  ook  op  grondgebied  van  Gent  opgenomen  staat.  Hierin  zijn  volgende  data  opgenomen: 

  • PFAS-metingen  in  het  grondwatermeetnet  van  de  VMM
  • PFAS-analyses  in  waterbodem,  oppervlaktewater,  biota  en  lozingen
  • PFAS-data  in  bodem  en  grondwater  voor  de  verschillende  onderzoeken  (VBO,  OBO,  BBO)  die  reeds  ingediend  werden  bij  OVAM
  • De  actuele  "no  regret  zones".
  • Inventaris  van  brandweer(oefen)terreinen  en  gekende  PFAS-incidenten.

De  verkenner  is  te  raadplegen  via  volgende  link:  https://www.dov.vlaanderen.be/portaal/?module=pfasverkenner

Door  het  aanklikken  van  de  laag  ‘Analyseresultaten  (PFAS)’  (Bodem  /  Bodemverontreiniging  /  Boringen,  metingen  en  analyseresultaten)  en  ‘PFAS  in  grondwater  (ng/l)  –  max  laatste  monstername’  (Grondwater  /  Grondwaterkwaliteit)  in  het  tabblad  ‘Kaartlagen  kiezen’,  kunnen  steeds  de  meest  geactualiseerde  resultaten,  zoals  gekend  bij  OVAM,  worden  geraadpleegd.  Deze  verkenner  wordt  op  wekelijkse  basis  geüpdatet. 

3.      Waar  zijn  er  no  regret-maatregelen  van  toepassing  in  onze  stad?  Graag  een  overzicht  van  de  locaties  en  de  maatregelen.

De  actuele  no  regretzones  zijn  enerzijds  te  raadplegen  via  de  kaart  op  de  DOV-verkenner  (https://www.dov.vlaanderen.be/portaal/?module=pfasverkenner),  en  anderzijds  via  een  oplijsting  op  de  site  van  Vlaanderen  (https://www.vlaanderen.be/pfas-vervuiling/gent-no-regret-maatregelen-pfas).   

Op  de  site  van  Stad  Gent  wordt  eveneens  een  overzicht  gegeven  van  de  geldende  no  regret-maatregelen  op  het  grondgebied  van  Stad  Gent,  waarbij  bijkomende  uitleg  beschikbaar  is  voor  sites  waar  Stad  Gent  eigenaar  van  is:  Alles  over  PFAS  in  Gent  |  Stad  Gent

Concreet  zijn  op  grondgebied  van  Gent  volgende  locaties  met  no  regret-maatregelen  van  toepassing:

  • Voormalige brandweerkazerne  De  Porre  -  Peter  Benoitlaan,  9050  Gent  (terrein  in  eigendom  van  Stad  Gent,  concrete  maatregelen  terug  te  vinden  op  PFAS-verontreiniging  in  de  Porre  |  Stad  Gent)
  • Brandweerpost Wondelgem  -  Heinakker  29,  9032  Gent
  • Brandweerschool Mendonk  -  Sprendonkstraat  5,  9042  Mendonk
  • Voormalige kazerne  -  Academiestraat,  9000  Gent
  • Voormalig baggerstort  De  Moerzijde  –  Oostdonkstraat,  9042  Desteldonk
  • terrein van  Nieuwevaart  en  de  Filaturestraat,  9000  Gent
  • Vynckier-site –  Nieuwevaart,  9000  Gent  (terrein  in  eigendom  van  Stad  Gent,  concrete  maatregelen  terug  te  vinden  op  PFAS-verontreiniging  Vynckiersite  |  Stad  Gent)
  • FNO-site –  Nieuwevaart,  9000  Gent  (terrein  in  eigendom  van  Stad  Gent,  concrete  maatregelen  terug  te  vinden  op  PFAS-verontreiniging  FNO-site  |  Stad  Gent)
  • Voormalige verffabriek  (momenteel  nieuwe  woonwijk)  -  Nekkersputstraat  (Gatti  de  Gamondstraat  en  Charlotte  Despardstraat),  9000  Gent
  • Voormalige brand  –  Merendreesesteenweg,  9031  Drongen
  • Voormalig terrein  van  Aclagro  -  Ringvaartweg  10,  9000  Gent 
  • Tondelierssite –  Gasmeterlaan,  9000  Gent  (terrein  in  eigendom  van  Stad  Gent,  pagina  website  Stad  Gent  in  opmaak)

Op  enkele  sites  zijn  de  no  regret-maatregelen  intussen  ook  opgeheven:

  • Brandweeroefenterreinen –  Viaductstraat,  9032  Wondelgem
  • Brandweeroefenterrein –  Warmoezeniersweg,  9000  Gent
  • Voormalige brand  -  Nederzwijnaarde  2,  9052  Zwijnaarde
4.      Zijn  er  informatiecampagnes  rond  PFAS  gepland?  Zo  ja,  welke  en  wat  is  de  timing?

Er  worden  geen  algemene  informatiecampagnes  omtrent  PFAS  gepland  of  uitgevoerd.  Alle  relevante  info  omtrent  PFAS  in  de  bodem,  is  samen  met  een  overzicht  van  veel  gestelde  vragen,  wel  terug  te  vinden  op  de  site  van  Stad  Gent:https://stad.gent/nl/groen-milieu/water-bodem/pfas-vervuiling

Deze site  wordt  op  regelmatige  basis  bijgewerkt.  Betrokken  partijen  die  in  een  no  regret-zone  vallen  en/of  direct  betrokken  zijn  of  kunnen  zijn  bij  een  eventuele  PFAS-verontreiniging,  worden  wel  geïnformeerd  via  persoonlijke  communicatie  (brieven,  infobrochures  en/of  bewonersvergaderingen),  afhankelijk  van  de  situatie  en  indien  nodig  met  bijstand  van  Departement  Zorg  (Vlaanderen)  en  andere  betrokken  actoren.   

5.      Staan  er  nog  nieuwe  staalnames  op  de  planning  in  2023  en  2024  om  mogelijke  risico’s  op  blootstellingsroutes  in  kaart  te  brengen?  Zo  ja,  wat  is  de  planning  en  timing  hiervan?

In  het  kader  van  vastgestelde  PFAS-verontreiniging  op  verschillende  sites  in  Stad  Gent  wordt  in  enkele  gevallen  overgeschakeld  naar  een  beschrijvend  bodemonderzoek.  In  de  beschrijvende  bodem-onderzoeken  wordt  de  vastgestelde  PFAS-verontreiniging  uit  voorgaande  oriënterende  en/of  verkennende  bodemonderzoeken  verder  in  kaart  gebracht  en  de  risico’s  hiervan  bepaald.  Dit  gebeurt  in  de  meeste  gevallen  door  staalnames  van  bodem  en  grondwater.

Er  wordt  op  gemikt  dat  de  meeste  van  deze  onderzoeken  op  sites  waar  Stad  Gent  eigenaar  van  is  in  2024  worden  afgerond.  Een  exacte  timing  hiervan  is  moeilijk  te  bepalen,  gezien  deze  onderzoeken  uit  verschillende  fases  bestaan.   

6.      Staan  er  saneringswerken  gepland  die  verband  houden  met  PFAS?  Zo  ja,  welke,  hoe  wordt  de  sanering  uitgevoerd  en  wat  is  de  timing?

Op  heden  worden  op  de  sites  waar  Stad  Gent  eigenaar  van  is,  nog  geen  PFAS-saneringswerken  gepland.  Hiervoor  dienen  eerst  de  resultaten  uit  de  beschrijvende  bodemonderzoeken  afgewacht  te  worden.  In  deze  onderzoeken  wordt  het  risico  van  de  aanwezige  PFAS-verontreiniging  verder  bepaald  waarbij  in  het  geval  van  een  actueel  of  potentieel  risico  een  sanering  dient  uitgevoerd  te  worden. 

In  eerste  instantie  dient  na  dit  beschrijvend  bodemonderzoek  een  bodemsaneringsproject  opgemaakt  te  worden  waarin  de  verschillende  saneringstechnieken  in  detail  bekeken  worden  en  de  meest  gunstige  techniek  gekozen  wordt.  Hierna  kan  dan  de  effectieve  sanering  opgestart  worden.  Zelfs  in  de  meest  gunstige  doorlooptijd  van  de  lopende  onderzoeken,  zal  dus  pas  ten  vroegste  in  2025  met  de  eerste  saneringswerken  voor  verontreiniging  met  PFAS  gestart  worden.

7.      Wordt  de  schepen  consequent  op  de  hoogte  gebracht  door  de  OVAM  van  de  saneringsplichtige(n)  in  de  stad?  Graag  meer  uitleg  over  het  verloop  hiervan

In  het  geval  van  de  verkennende  onderzoeken  wordt  Stad  Gent  op  de  hoogte  gebracht  bij  het  wijzigen  en  of  toekennen  van  no  regret-maatregelen  na  afronding  van  dit  onderzoek,  ook  al  is  Stad  Gent  geen  betrokkene/eigenaar  van  de  onderzochte  site.  De  onderzoeken  kunnen  dan  nadien  opgevraagd  worden  bij  de  OVAM  zelf.  Ook  indien  in  een  ander  bodemonderzoek  ernstige  PFAS-verontreiniging  wordt  vastgesteld  en  hier  dus  no  regret-maatregelen  voor  worden  bepaald,  wordt  Stad  Gent  op  dezelfde  manier  op  de  hoogte  gebracht. 

Hierbij  kan  in  het  onderzoek,  en  de  communicatie  hierrond,  dan  de  sanerings-  of  onderzoeksplichtige  teruggevonden  worden.  Indien  nodig  worden  de  vervolgonderzoeken  dan  ook  verder  opgevolgd  vanuit  Dienst  Milieu  en  Klimaat.

8.      Wordt  de  schepen  geïnformeerd  door  het  Agentschap  Zorg  en  Gezondheid  over  hun  adviezen  na  de  beoordeling  van  de  verkennende  bodemonderzoeken?  Graag  meer  uitleg  over  het  verloop  hiervan.

Wanneer  no  regret-maatregelen  in  Gent  gedefinieerd,  uitgebreid  of  gewijzigd  worden,  op  basis  van  de  resultaten  uit  bodemonderzoeken,  worden  deze  maatregelen  gecommuniceerd  naar  de  Stad  Gent  door  Departement  Zorg  (Vlaanderen).    Deze  maatregelen  worden  ook  gepubliceerd  op  de  site  van  Vlaanderen  en  nadien  overgenomen  door  Stad  Gent.  Vanuit  Departement  Zorg  wordt  ook  de  communicatie  omtrent  deze  no  regret-maatregelen  verzorgd  naar  OVAM,  FAVV,  VMM  en  Departement  Landbouw    &Visserij.  Voor  de  communicatie  naar  de  buurtbewoners  (bijvoorbeeld  via  een  brief  of  bewonersvergadering)  ligt  de  verantwoordelijkheid  bij  Stad  Gent  zelf.

Vanuit  de  OVAM  worden  nadien  de  effectieve  resultaten  en  het  betreffende  bodemonderzoek  verkregen.

9.      Heeft  de  stad  intussen  feedback  ontvangen  van  de  OVAM  op  de  inventarisatieoefening  die  de  stad  maakte  in  de  zomer  2021?

Er  werden  vanuit  de  OVAM  reeds  twee  rapporten  (januari  en  december  2022)  gepubliceerd  waarin  de  algemene  trends  en  inzichten  van  de  bodemonderzoeken  op  de  brandweersites  werden  samengevat  en  weergegeven:  PFAS  (vlaanderen.be)

Voor  quasi  elke  brandweersite  in  Gent  werden  de  verkennende  onderzoeken  intussen  ook  reeds  afgerond.  Hierbij  werden  steeds  afzonderlijk  de  resultaten  en  eventuele  no  regret-maatregelen  gecommuniceerd  vanuit  de  OVAM  en  Departement  Zorg  naar  Stad  Gent.  Voor  zeven  openstaande  dossiers  werd  een  stand  van  zaken  gevraagd  aan  de  OVAM  en  de  brandweer.  Hier  werd  op  heden  nog  geen  antwoord  op  ontvangen.  De  vragen  zullen  in  september  op  het  structureel  overleg  tussen  Stad  Gent  en  de  brandweer  worden  hernomen.

Stijn De Roo: "Terugkoppeling over de specifieke resultaten naar de lokale besturen is noodzakelijk. Hoe sneller de lokale besturen de resultaten ontvangen over hun grondgebied, hoe beter zij de bevolking daarover kunnen informeren en verder onderzoek kunnen opstarten."

Nieuws

Cd&v wil kinderen en jongeren beter beschermen op sociale media

In een nieuw voorstel vraagt cd&v om een ethisch kader te ontwikkelen dat de werking van algoritmes reguleert bij sociale mediagebruik door minderjarigen. Hij wil dat de werking van algoritmes wordt uitgeschakeld bij gebruikers onder 18 jaar, zodat zij een chronologische tijdslijn te zien krijgen. De Roo wil ook de leeftijdsgrens op sociale media (zoals bij TikTok of Instagram vanaf 13 jaar) verstrengen en verruimen zodat die niet meer te omzeilen valt door kinderen die jonger zijn. "Het is niet gezond dat een algoritme, waarover we amper informatie hebben, bepaalt wat (jonge) kinderen te zien krijgen op een schermpje", stelt De Roo.

Gastspreker in Buggenhout

Stijn De Roo was te gast als spreker bij cd&v Buggenhout op de nieuwjaarsreceptie. Een vooruitblik op het politieke landschap van de komende jaren. Meer dan 150 geïnteresseerde aanwezigen toostten op het nieuwe jaar!

 

Dit was Agriflanders 2025

De Vlaamse land- en tuinbouwsector verzamelde in Flanders Expo in Gent voor Agriflanders 2025. Stijn De Roo was vier dagen aanwezig met zijn cd&v-collega's uit het Vlaams en Federaal Parlement.