Weerslag Airbnb op de huurmarkt in Vlaamse steden

Het aanbod van Belgische vakantieverblijven via Airbnb piekt in Vlaanderen. In vijf jaar tijd is hun aantal verdubbeld. Dat blijkt uit cijfers van het Gentse databedrijf OTA Insight. 

Het gaat om verhuurde kamers, appartementen of woningen die voor korte tijd worden verhuurd. In 2022 werden in België 33.456 van dat soort vakantieverblijven aangeboden via verhuurplatformen. De populairste steden in Vlaanderen zijn Antwerpen, Brussel, Oostende, Brugge en Gent.

De markt voor kortetermijnverhuur van vakantieverblijven wordt daardoor professioneel, met een weerslag op de reguliere huurmarkt en het al schaarse aanbod.

Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo (cd&v) vroeg aan de bevoegd minister  hoe ze kan voorkomen dat woningen en appartementen volledig of hoofdzakelijk met toeristisch doel worden verhuurd. Het reglementair kader is duidelijk: het wijzigen van de hoofdfunctie van een onroerend goed vereist een voorafgaande omgevingsvergunning. Van zodra een woning wordt omgevormd tot vakantiewoning is dus een vergunning vereist voor functiewijziging van “wonen” naar “verblijfsrecreatie”, antwoordde minister Demir (N-VA).

Het is de bedoeling om het langdurig verhuren van woningen op de residentiële woninghuurmarkt zo aantrekkelijk mogelijk te maken, enerzijds door de voorwaarden zoals bepaald in het woninghuurdecreet zo harmonieus mogelijk op te stellen en anderzijds door via het stelsel van geconventioneerde verhuur in een subsidiestelsel te voorzien om bijkomend betaalbaar woningaanbod te realiseren.

Het is alvast positief dat het Hof van Justitie in de zaak C724/18 en C727/18 bij het Hof van Justitie (Frankrijk versus Cali apartments) bevestigd heeft dat lidstaten het aanbod van kortstondig verhuur in de toeristische sfeer kunnen beperken met het oog op het vrijwaren van een voldoende aanbod aan betaalbare woningen voor langdurige verhuur.

Het Vlaams logiesdecreet verplicht alle uitbaters van een toeristisch logies om hun logies te registreren bij Toerisme Vlaanderen. Zij kunnen hierbij ook – voor zover hun logies uiteraard aan de voorwaarden voldoet – een beschermde benaming hanteren voor hun logies, zoals bijvoorbeeld ‘vakantiewoning’ of ‘bed&breakfast’. Het staat uitbaters vervolgens vrij om hun logies al dan niet vermarkten via één of meerdere platformen: Airbnb, Booking.com, logereninvlaanderenvakantieland, enz. 

Toerisme Vlaanderen voert op regelmatige basis punctuele steekproeven uit om na te gaan of de logies die op dergelijke verhuurplatformen aangeboden worden, in regel zijn met de bepalingen van het logiesdecreet.

Een overzicht van de evolutie van het verhuur van de logiestypes vakantiewoningen en bed&breakfasts is online terug te vinden via Logiesaanbod | Toerisme Vlaanderen. Een overzicht van alle aangemelde en erkende toeristische logiezen is terug te vinden via het online logiesregister Basisregister Vlaams logiesaanbod | Toerisme Vlaanderen.

De Roo vroeg daarnaast of de  minister wil onderzoeken (cfr. Frankrijk) om verhuur van panden in de toekomst te beperken indien ze niet voldoende energiezuinig zijn. Niet zelden worden ook woningen in het aanbod opgenomen die niet meer voldoen aan de huidige normen op het vlak van energie. Ook dat is geen unicum voor Vlaanderen. Om de renovatiegraad bij dergelijke woningen te verhogen, besloot Frankrijk eind 2022 om te onderzoeken of slecht geïsoleerde woningen konden uitgesloten worden van Airbnb.

“Momenteel zijn er geen aanpassingen gepland om het energieprestatiecertificaat (EPC) verplicht te maken bij korte huur van minder dan 2 maanden”, stelde de minister.

Stijn De Roo: “Wanneer de gestelde voorwaarden niet worden gecontroleerd, kan het succes van een platform alsAirbnb een impact hebben op de huurmarkt, vooral in Antwerpen, Brussel, Oostende, Brugge en Gent. Het al schaarse aanbod voor de huurders zou daardoor nog kleiner kunnen worden.