Aan de innovatietop blijven, is en blijft de Vlaamse ambitie!

Om hun eigen adviezen over een transformatiegericht innovatiebeleid te onderbouwen, onderzochten de Vlaamse Adviesraad voor Innoveren en Ondernemen (VARIO) en de Nederlandse Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) in een gezamenlijke landenstudie hoe dit beleid vorm krijgt in Zweden, Zwitserland en Oostenrijk.

Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo (cd&v) bevroeg bevoegd minister en partijgenoot Jo Brouns over het rapport dat AWTI in december uitbracht.

“Het vermelde rapport is inderdaad een vrij interessante studie, omdat het net Vlaanderen vergelijkt met andere landen die eveneens voortrekker zijn in Europa op het vlak van onderzoek en innovatie,” antwoordde minister Brouns aan De Roo.

Sinds 2021 is Vlaanderen toch wel de innovatieleider volgens het Europese ‘regional innovation scoreboard’ (RIS). Voor onderzoek en ontwikkeling (O&O) staat Vlaanderen op de eerste plaats in Europa en heeft Zweden voorbijgestoken. Dat is te danken aan de inmiddels 3,65 procent van het bbp aan O&O-uitgaven. De kwaliteit van ons innovatie-ecosysteem staat daarbij garant voor het goede gebruik van die middelen. Aan de innovatietop blijven, is en blijft onze ambitie.

Men pleit ook terecht voor een innovatiebeleid dat sterk bijdraagt aan de noodzakelijke maatschappelijke transformaties zoals klimaatneutraliteit, de versterking van de productiviteitsgroei of de aanpak van de vergrijzing. Het is belangrijk om het gezonde evenwicht tussen bottom-up kanalen, waarbij onderzoekers en bedrijven aan het stuur zitten, en top-downsturing goed te bewaren. In het belang van een doelmatige aanpak is een pact nodig voor innovatie gedreven transformatie. In dit pact moeten de quadruplehelixactoren samen keuzes maken over de prioriteiten voor de komende legislatuur, over de opvolging van de doelstellingen, en vooral afspraken maken over de samenwerking, aldus minister Brouns.

Toponderzoek vraagt ook topinfrastructuur. Dit moet een investeringsprioriteit zijn. De minister steunt voluit het pleidooi van VARIO om vanuit Vlaanderen mee te investeren in de Einsteintelescoop. Hij pleit voor de Einsteintelescoop als een van de allergrootste hefbomen en magneten in vele decennia, die direct en indirect sociaal-economisch alleen maar positieve effecten kan hebben voor België en onze positie in Europa. De vestiging op het drielandenpunt van deze unieke topinfrastructuur is, aldus de minister, baanbrekend en grensverleggend. Van de European Organization for Nuclear Research (CERN) hebben we geleerd dat de maatschappelijke return van een dergelijk project immens is, bijvoorbeeld voor Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM).

Er zijn mensen nodig om innovaties te kunnen realiseren. Het aanmoedigen van STEM, van internationale mobiliteit en van levenslang leren zijn dan ook bijzonder belangrijke voorwaarden. Het is dan ook een opportuniteit dat de departementen Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) en Werk en Sociale Economie (WSE) fusioneren tegen het einde van 2024. Het arbeidsmarktbeleid en het innovatiebeleid worden onder één dak gebracht, en dat moet tot een gemeenschappelijke visie en samenwerking leiden rond oplossingen voor innovatietalent.

Internationalisering is ook van primordiaal belang. Dat besef is er meer dan ooit in het licht van het pas gestarte EU-voorzitterschap. In het Europese innovatie- en industriebeleid moet ook transformatie richting duurzaamheid en digitalisering centraal staan. Dat zijn ook de speerpunten van Vlaanderen als voorzitter in het industriebeleid. Minister Brouns deelt  ook de bekommernis over de risico’s van staatssteun via de lidstaten. Een gelijk speelveld is daarin een belangrijk aspect. De minister wil dit binnen de EU-industrieraad als voorzitter het komende semester actief stimuleren. Hij hoopt daarbij tot duidelijke raadsconclusies en aanbevelingen te kunnen komen voor de volgende Europese Commissie.

Stijn De Roo: "Minister Brouns wijst er terecht op dat Vlaanderen qua onderzoek en ontwikkeling (O&O) in de top van Europa speelt, ook wat betreft de verdere doorvertaling daarvan. Het is belangrijk dat vol te houden. Het vergelijkend onderzoek naar de implementatie van transformatief informatiebeleid is daarbij een nuttige insteek.”

De volledige tussenkomst van Stijn kan je raadplegen via deze link.