Evolutie van milieuvergunningen in Vlaanderen

In de plenaire zitting van het Vlaams parlement van 21 december 2022 ondervroeg Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo (cd&v) bevoegd minister Zuhal Demir over het actieplan van de PFAS-opdrachthouder, die op 16 december 2022 zijn eindrapport had voorgesteld.

Een van de vaststellingen van de PFAS-commissie was dat de Vlaamse Regering er niet meer in slaagde haar burgers te beschermen door te weinig adviezen in complexe milieudossiers te geven en door te weinig handhaving.

In haar repliek stelde de minister onder andere: “We hebben heel veel vergunningen opengebroken. Dat is ongezien in Vlaanderen.

Zeggen dat we alleen 3M hebben bekeken en dat daarmee de kous af is, klopt niet. 3M was de wake-upcall. Daarna hebben we al die vergunningen, één voor één, laten nakijken door deskundigen. We hebben ze opengebroken, en waar we strenger moesten handelen, hebben we dat ook gedaan."

In zijn schriftelijke vraag informeerde De Roo bij minister Demir hoe zij te werk ging bij het “één voor één” laten nakijken van de vergunningen en vroeg een overzicht van het aantal nagekeken milieuvergunningen per provincie ten opzicht van het aantal actieve vergunningen.

De minister gaf een overzicht van alle exploitaties die op 1 juli 2023 vergund waren voor PFAS.

• Voor 27 bedrijven werd de vergunning actief herzien de voorbije jaren; hierbij gebeurde een aanscherping van de lozingsnormen voor PFAS op basis van recente meetgegevens voor een overgangsperiode in de meeste gevallen van 2 jaar; daarna vallen ze terug op de rapportagegrens (RG); indien nodig zal men een hogere norm dan de RG opnieuw gemotiveerd moeten aanvragen.
• Bovendien werden bijkomende voorwaarden opgelegd:

1. Extra metingen van de PFAS stoffen;
2. Studie met oog op het halen van de RG;
3. Vangnetbepaling voor overige niet vermelde PFAS; dit wil zeggen dat er uitdrukkelijk wordt vermeld dat er geen andere PFAS mogen aanwezig zijn in concentraties boven de RG, of bij ontstentenis daarvan de bepalingsgrens.

• 33 textielbedrijven hebben nog de oude sectorale lozingsnorm in hun vergunning staan. Hiervoor zit er een aanpassing aan Vlarem momenteel in goedkeuringsprocedure (Vlarem-trein bedrijfsafvalwater eerste keer principieel goedgekeurd op 16/09/2022) waarbij deze sectorale lozingsnormen zullen geschrapt worden. Textielbedrijven die deze parameters toch nog blijken te lozen boven de RG zullen hiervoor individueel een bijzondere lozingsnorm moeten aanvragen.
• Door deze 2 acties zijn alle vergunningen waarin PFAS voorkwam gescreend.
• 6 bedrijven stelden intussen zelf vast dat er een of meer PFAS-stoffen voorkwam(en) in hun bedrijfsafvalwater en stelden zich in orde met hun vergunning. Het is immers de verantwoordelijkheid van de bedrijven om er voor te zorgen dat ze geen gevaarlijke stoffen lozen waarvoor ze niet vergund zijn. In de meeste gevallen werd de lozingsnorm vastgesteld op de RG van 100 ng/l.
• Verder zijn er intussen ook nog 8 bodemsaneringsprojecten en 51 bemalingsprojecten waarbij PFAS bleek voor te komen in het te lozen afvalwater. Deze zijn in de meeste gevallen ook vergund aan de RG van 100 ng/l.

Aanvullend op het werk van GOP en VMM, werkte de afdeling Handhaving actief mee aan de inventarisatie van de vergunningstoestand voor PFAS in Vlaanderen. Op basis van de beschikbare historische data van emissies werden bedrijven geselecteerd en opnieuw gecontroleerd op PFAS-emissies naar water. In 2021 werden metingen uitgevoerd bij 162 bedrijven in het kader van PFAS, in 2022 waren dit er 140 en voor de eerste helft van 2023 zijn dit er tot nu toe 97. Bij deze controles werden enerzijds de emissies afgetoetst indien er reeds vergunningsvoorwaarden waren opgenomen. Over deze bedrijven werd dan vervolgens ook teruggekoppeld om indien nodig (conform bovenstaande procedure) hun de vergunning bij te stellen. Anderzijds werden bij vastgestelde emissies van bedrijven zonder bestaand vergunningskader de exploitanten aangemaand PFAS in hun vergunning te laten opnemen en bijkomend bronnenonderzoek uit te voeren om de emissies van PFAS zoveel mogelijk te reduceren.

Stijn De Roo: “Het is een kerntaak van de overheid om ons leefmilieu en de gezondheid van de burgers te beschermen. Zowel adviezen als handhaving in milieudossiers zijn belangrijk."