Kasteel Borluut in de Kleine Gentstraat in Sint-Denijs-Westrem is sinds mei 2018 in gebruik door vzw Dekenij Borluut via een ‘bezetting ter brede’. Feitelijke verenigingen, andere organisaties en particulieren kunnen het kasteel gebruiken na reservatie.
Het kasteel is echter dringend toe aan een integrale renovatie. In 2019 stelde de stad het architectenbureau ARCH & TECO Architecture & Planning aan voor de opmaak van een ‘participatief masterplan’, de uitwerking van een beheersplan en het ontwerpen van gefaseerde restauratiewerken voor het kasteeldomein Borluut.
Omwille van de slechte bouwfysische toestand, werd de toren van het kasteel al in 2021 gerestaureerd. Er werd toen gekozen voor een reconstructie waarbij het gerotte hout werd vervangen door nieuw hout. Ook de zinken ornamenten en de leien op het dak werden toen vernieuwd. Op dat moment had Stad Gent nog geen beslissing genomen over de toekomst van de rest van het kasteel. De kostprijs van de scenario’s werd toen geschat tussen de 4 en 7 miljoen euro, maar die middelen waren toen niet
beschikbaar.
Eind 2021 gaf de toenmalige schepen mee: “We bekijken momenteel beperkte technische aanpassingen die toelaten om kasteel Borluut tijdelijk en beperkt in gebruik te kunnen houden in afwachting van de vastgoedanalyse voor het deelgebied Sint-Denijs-Westrem waarbij er gekeken wordt waar en welk vastgoed er nodig en wenselijk is voor deze deelgemeente. Na deze analyse volgt ook een beslissing ten gronde m.b.t. het voornoemde kasteel.
Fractievoorzitter Stijn De Roo stelde hierover volgende vragen aan de bevoegd schepen:
- Welke beperkte technische aanpassingen werden toen bekeken? Welke daarvan werden intussen uitgevoerd? Graag meer uitleg.
- Wat is het resultaat van de vastgoedanalyse voor het deelgebied Sint-DenijsWestrem? Graag meer uitleg.
- Welke beslissing werd intussen genomen m.b.t. de toekomst van kasteel Borluut? Graag meer uitleg.
a. Wat is de stand van zaken van het beheersplan?
b. Wat is de stand van zaken van de nota met de verschillende scenario’s tot aanpak van
dit gebouw?
c. Wat is de timing van de werken? Welk budget wordt hiervoor vrijgemaakt?
Schepen El-Bazioui antwoordde:
"Het klopt dat onze diensten al langer bezig zijn met een plan van aanpak voor het kasteel Borluut. Hiervoor werd een beheersplan opgemaakt op de lange termijn en enkele ingrepen op korte termijn.
Het beheersplan van Borluut betreft een geïntegreerd beheersplan, dit betekent dat er een goedkeuringstraject is van het agentschap Onroerend Erfgoed (aOE) én van het agentschap Natuur en Bos (aNB). In samenwerking met de Groendienst geeft dit een plan voor zowel het onroerend erfgoed als de natuur. Het aNB is het behandelende agentschap aangezien zij het langste goedkeuringstraject hebben en vraagt advies aan het aOE, welke haar deel al positief heeft beoordeeld. De behandelingstermijn van het ANB is lopende sinds december 2022. Op 22/03/23 werd bijkomend vleermuizenonderzoek gevraagd dat door de Groendienst gecoördineerd en gefinancierd wordt. Dit onderzoek zal pas kunnen aanvatten in het voorjaar van ’24 omwille van het broedseizoen. Dit geeft als resultaat dat de definitieve afwerking en goedkeuring van het geïntegreerd beheersplan zich ten vroegste zal situeren in het najaar van ’24. Dat beheersplan is niet hetzelfde als een uitvoerbaar werkplan aan de infrastructuur.
Binnen het masterplan zijn dan weer volgende stappen reeds opgestart:
- Onderzoek van de site:
✓ Gedetailleerde opmeting site
✓ Analyse van de erfgoedwaarden, incl. bouwhistorisch onderzoek: beheersplan bouwkunde
✓ Bouwtechnische analyse
✓ Ruimtelijke analyse: beheersplan park + breder
✓ Visie op de krachtlijnen van de site
- Ontwerpend onderzoek:
✓ Concepten en scenario’s: organigram + ontwerpend onderzoek naar indeling van de gebouwen.
✓ Er werd ook een ontwerpend onderzoek van de circulatie en de tennisvelden opgenomen.
Dit masterplan is, in afwachting van een gefinaliseerd beheersplan, niet afgewerkt.
Op korte termijn werden de voorbije maanden in samenspraak met de brandweer technische aanpassingen uitgevoerd die nodig waren voor het brandveilig verder gebruiken van dit gebouw. Hieronder een opsomming van de aanpassingen:
- Plaatsen van een nieuwe draadloze branddetectie in het kader van algemene bewaking.
- Compartimentering van de stookplaats – conform de norm NBN B61. Hier werden 3 nieuwe branddeuren geplaatst: 1 in de stookplaats, 1 in het sas, 1 deur naar de trap om een compartiment tussen kelder en gelijkvloers te creëren.
- Plaatsing van de vereiste veiligheidsverlichting met attest van goede werking.
- Alle vereiste keurings- en onderhoudsattesten (hoofdzakelijk keuring elektrische installatie/gasdichtheid/ ingebruikstelling stookinstallatie en keuring stookinstallatie)
- Sleutelcilinders vervangen op 2 brandwerende deuren van de stookplaats door 2 cilinders met draaiknop aan de binnenzijde.
- Evacuatieplannen hertekenen, afdrukken en opnieuw opgehangen
- Alle pictogrammen zijn aangepast aan de nieuwe norm
- Aanpassingen aan de gasleiding om deze conform de NBN 51-003 te krijgen.
Momenteel is het kasteel Borluut in gebruik door de lokale Dekenij (ze organiseren tentoonstellingen, activiteiten, verhuur atelierruimte aan kunstenaars…) en de sportclubs Borluutjoggers (gebruik kleedkamer) en de tennisclub (gebruik van de douches en kleedkamers).
Voor Sint-Denijs-Westrem werd de vastgoedscan nog niet afgerond. De diensten zijn momenteel bezig met een tussentijdse evaluatie van de methodiek.
Achterliggend blijft het haalbaarheidsonderzoek naar een wijksporthal wel lopende, waarin ook de clustering van enkele bestaande ruimtevragen (polyvalente ruimte voor cultuur met link naar de activiteiten van de Dekenij) bekeken wordt naast die van de sportclubs naar douche en kleedruimte. U begrijpt dat eventuele conclusies uit dat traject een grote impact hebben op het toekomstplan voor het kasteel Borluut. Een beslissing hierover zal niet meer in deze legislatuur vallen, maar het voorbereidende
onderzoek zal beschikbaar zijn voor de volgende bestuursploeg om geïnformeerde beslissingen te nemen.
De eerstvolgende geplande werken zijn voorzien in het najaar van 2024. Het gaat om gedeeltelijke dakrestauratie van kasteel en koetshuis. Dan worden de daken ook geïsoleerd en gerestaureerd en zal ook het balkon van het kasteel aangepakt worden.