Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo (cd&v) ondervroeg bevoegd minister en partijgenoot Jo Brouns over de toekomst van de insectenkweek in Vlaanderen en de initiatieven die hij nog deze legislatuur plant ter bevordering van de insectenkweek in Vlaanderen.
Op de vragen van De Roo antwoordde de minister dat de insectenkweek een belangrijk onderdeel is van de innovatie in de landbouw. Er is - ook in Vlaanderen - potentieel voor de insectenkweek. Momenteel telt Vlaanderen een twintigtal insectenkwekers, maar dit aantal schommelt zeer sterk en de overgrote meerderheid zijn hobbyhouders.
Om ook de kleinere, lokale insectenkweek en -verwerking een kans te geven, wordt in Vlaanderen zoveel mogelijk ingezet op samenwerking en kennisdeling, in de eerste plaats via het Strategisch Platform Insecten (SPI), en via projectoproepen waarvoor ook insectenkwekers en -verwerkers in aanmerking komen.
De insectenkweek in Vlaanderen is momenteel, op enkele uitzonderingen na, nog te kleinschalig en versnipperd om als een volwaardige, rendabele economische sector beschouwd te kunnen worden. Redenen hiervoor zijn multifactorieel, maar vooral schaalgrootte is bepalend voor de prijsvorming. Door de kleine schaal zijn insectenproducten, voor welke toepassing dan ook, momenteel nog duur en blijft de vraag ook laag. Ook vraagt insectenkweek momenteel nog vrij veel arbeid, maar hiervoor worden volop oplossingen gezocht richting automatisering.
Op het vlak van onderzoek spant Vlaanderen wel de kroon. Sinds 2015 liepen en lopen er bijna zestig onderzoeksprojecten rond insecten en de onderzoeksinstellingen actief in insectenkweek en -verwerking zijn internationaal bekend. Deze kennis wordt ook gedeeld via samenwerking over de onderzoeksinstellingen en provincies heen, onder andere via het Strategisch Platform Insecten.
Een belangrijk beleidsinitiatief is de lancering van de Vlaamse eiwitstrategie. De zes doelstellingen uit deze strategie voor meer nieuwe eiwitten hebben de volgende ambities. Vlaanderen wordt een hotspot op het gebied van kennis, productie en verwerking van nieuwe eiwitbronnen – bijvoorbeeld insecten en algen – en van nieuwe toepassingen van bestaande eiwitbronnen – bijvoorbeeld via fermentatie – anderzijds. Er wordt gestreefd naar een integrale valorisatie van de eiwitbronnen, die vaak nog andere waardevolle stoffen bevatten voor de circulaire en bio-economie.
Binnen de Vlaamse voedselstrategie is een van de hefboomacties gericht op de innovatieve landbouw- en voedselregio die Vlaanderen kan worden. Hiervoor wordt 12 miljoen euro vrijgemaakt. Ook inzake nieuwe eiwitten zal Vlaanderen zich verder kunnen ontwikkelen.
In het Vlaams actieplan ‘voedselverlies en biomassa(rest)stromen circulair’ dat samen met minister Demir wordt opgenomen, is aandacht voor hergebruik van reststromen, waar insecten een belangrijke rol kunnen spelen.
Via het Strategisch Platform Insecten is en blijft er ook ondersteuning voor de insectensector. Dit platform bestaat sinds 2015 en brengt Belgische beleidsmakers, onderzoekers en ondernemers samen en zorgt voor een vlotte communicatie, identificatie en het oplossen van obstakels voor de sector en onderzoeksnoden. Het platform houdt ook een overzicht bij van alle projecten binnen de groep, en van het aantal gekende insectenkwekers en -verwerkers.
Zo organiseert het platform op jaarlijkse basis een ‘stakeholdersmeeting insecten’. Het Departement Landbouw en Visserij, trekt dit platform in nauwe samenwerking met het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO).
Stijn De Roo: “Insecten kweken bestaat al zeer lang. De sector komt als economische sector echter nog niet van de grond terwijl we in onze regio toch heel wat factoren hebben die ervoor kunnen zorgen dat hij als economische actor van enige betekenis kan zijn.
Er is een grote potentiële afzetmarkt en er zijn heel wat kritische consumenten die wellicht bereid zijn om een stap te wagen naar nieuwe producten.
Vlaanderen kan zich misschien op de kaart zetten rond insectenkweek met alle kennis die hieromtrent ter beschikking is.
Ik suggereerde de minister de sector ten volle te ondersteunen. Het is namelijk een belangrijk product om onze eiwitstrategie op te kunnen baseren.”
Het volledige verslag van mijn vraag kan je hier nalezen.