Geen overstromingsrisico in het Durmebekken

Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo (CD&V) deelt de bezorgdheid van sommige burgemeesters en raadsleden van steden en gemeenten die gelegen zijn aan de Durme die zich zorgen maken over de gevolgen wanneer hun regio geconfronteerd zou worden met een regenval zoals we gekend hebben half juli in de provincies Limburg, Antwerpen en Vlaams-Brabant. 

Men vreest dat deze regio ook geteisterd zou kunnen worden door overstromingen.

Ook de afwatering van de officiële waterlopen in de Durme is soms problematisch wegens de beperkte bergingscapaciteit van de Durme.

Hieronder vindt u de vragen van Stijn De Roo en de antwoorden van minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters (Opn Vld).

1/ In welke mate is die bezorgdheid terecht?

Het voorbije decennia werd de Durmevallei reeds meerdere malen geconfronteerd met wateroverlast. In november 2010, januari 2011, december 2012, januari 2013 en 2016 waren er problemen met de waterafvoer naar aanleiding van grote hoeveelheden neerslag. In november 2010 kwam het waterpeil op de Beneden-Durme hoger dan de dijken en ontstond door het water dat over de dijk stroomde een bres op de linkeroever op de grens tussen Lokeren en Waasmunster waarlangs een miljoen kubieke meter water uit de rivier naar omliggend landbouw- en natuurgebied stroomde. Naar aanleiding van deze gebeurtenis werden noodruimingen uitgevoerd en werd een pakket aan maatregelen op lange termijn uitgewerkt met het oog op duurzaam rivierherstel.

Onder meer de laatste fase van de onderhoudsbaggerwerken tussen de brug in Waasmunster en de dam in Lokeren kon nog niet worden uitgevoerd, zie verder deelvraag 4.

2/ Welke uitgaven zijn de voorbije tien jaar gedaan voor slibruiming in de Durme? Welke initiatieven werden genomen en wat was daarvan de kostprijs?

De structurele onderhoudsbaggerwerken die de watervoerende capaciteit van de Beneden-Durme moeten verhogen zijn opgedeeld in drie fasen waarvan er twee zijn uitgevoerd in de periode 2012-2017, tussen de monding van de Durme in de Schelde en de brug in Waasmunster. Bij de uitvoering van deze onderhoudsbaggerwerken kwamen grote volumes aan baggerspecie vrij die werden aangewend voor de bouw van dijken voor de aanleg van de overstromingsgebieden.

De totale kostprijs van de reeds uitgevoerde onderhoudsbaggerwerken bedroeg 12 miljoen euro. De derde fase en laatste fase van de baggerwerken tussen de brug van Waasmunster en de dam in Lokeren werd in 2018 aanbesteed. De Vlaamse Waterweg nv (DVW) legde een budget van 16,8 miljoen euro vast voor de uitvoering van deze werken.

3/ Welke initiatieven zijn de voorbije tien jaar genomen in het kader van het Sigmaplan voor extra buffering van water? Wat was daarvan de kostprijs?

De voorbije tien jaar werd geïnvesteerd in de realisatie van de meest prioritaire projecten van het geactualiseerde Sigmaplan langs de Beneden-Durme. Het gaat om het gecontroleerd overstromingsgebied Bunt in Hamme, de ontpolderingen Klein Broek en Groot Broek in Temse en Waasmunster en de renovatie van het bestaande overstromingsgebied Potpolder IV in Waasmunster. Daarnaast werden in opdracht van Natuur en Bos van de Vlaamse overheid een aantal wetlands aangelegd langs de Beneden-Durme.

De kostprijs van de werken voor de aanleg van het gecontroleerd overstromingsgebied Bunt bedraagt tot op heden 10 miljoen euro. In de realisatie van de ontpoldering van de gebieden Klein Broek en Groot Broek werd in de voorbije 10 jaar 19,3 miljoen euro geïnvesteerd. De renovatie van het overstromingsgebied Potpolder IV maakt deel uit van de laatste fase van de onderhoudsbaggerwerken in de Beneden-Durme, waarvoor 16,8 miljoen euro werd vastgelegd.

4/ Welke initiatieven zullen deze legislatuur nog genomen worden op het vlak van slibruiming van de Durme? Wat is daarvoor de timing? Wat is de vermoedelijke kostprijs?

De derde fase en laatste fase van de onderhoudsbaggerwerken tussen de brug van Waasmunster en de dam in Lokeren werd in 2018 aanbesteed en het bovengenoemde budget werd hiervoor vastgelegd. De 265.000 m³ aan baggerspecie die zal vrijkomen bij deze werken is voorzien om ter plaatse te worden hergebruikt, bij dijkwerken voor de renovatie van het bestaande overstromingsgebied Potpolder IV in Waasmunster.

In mei 2019 werd op het terrein gestart met de voorbereidende werken. In oktober werd de omgevingsvergunning voor de dijkwerken geschorst en later werd deze vergunning ook vernietigd. De in uitvoering zijnde werken dienden dan ook te worden gestaakt. De Raad voor Vergunningsbetwistingen was van oordeel dat er eerst een ruimtelijk planningsinitiatief diende genomen te worden.

Tijdens deze legislatuur zal DVW in samenwerking met het departement Omgeving de nodige initiatieven nemen om een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan te laten vaststellen door de Vlaamse regering met het oog op de geplande ingrepen op het vlak van waterbeheersing langs de Beneden-Durme. Op basis van dit ruimtelijk uitvoeringsplan zal opnieuw een omgevingsvergunning worden aangevraagd voor de renovatie van Potpolder IV en zodoende kan de laatste fase van de onderhoudsbaggerwerken in de Beneden-Durme worden verdergezet.

5/ Welke initiatieven moeten nog worden genomen in het kader van het Sigmaplan? Wat daarvoor de timing? Wat is de vermoedelijke kostprijs?

De realisatie van het geactualiseerde Sigmaplan langs de Beneden-Durme is lopende sinds 2012.De uitvoering gebeurt gefaseerd. Er worden doorlopend werken gestart en beëindigd, studies uitgevoerd, e.a. De timing van de deelprojecten is afhankelijk van de timing van de voorbereidende procedures (o.a. opmaak inrichtingsplan, MER, GRUP, omgevings-vergunning, aankopen van gronden, aanbestedingsprocedures, e.d.m.) en de beschikbare budgettaire middelen.

In het bijzonder geldt actueel de volgende planning en stand van zaken voor de verschillende deelprojecten in de Durmevallei:

Deelproject	Fase	Stand van zaken	(Verwachte) Realisatie
wetland Hagemeersen	1	In werking	2017
wetland Nonnengoed	2	In werking	2007
GGG De Bunt	1	In uitvoering	2023
Ontpoldering Groot Broek	2	In uitvoering	2023
Ontpoldering Klein Broek	1	In uitvoering	2023
Polder van Waasmunster	3	In voorbereiding	2040
Potpolder I (Sombeekse Meersen)	3	In voorbereiding	2040
Potpolder IV	3	In uitvoering	2024
Weijmeerbroek	1	In uitvoering	2023
Oude Durme	2	In voorbereiding	2023
Bulbierbroek	1	In uitvoering	2023
Hof ten Rijen	1	In voorbereiding	2025
Putten van Ham	2	In voorbereiding	2035
Durmemeersen	3	In voorbereiding	2030
GGG Tielrode Broek	4	In voorbereiding	2045

De meest actuele raming van de kostprijs van de nog uit te voeren werken bedraagt 52 miljoen euro.

Stijn De Roo: “Ik zal deze problematiek nauwlettend blijven opvolgen en dit in overleg met de gemeentebesturen van de betrokken stad en gemeenten.

Hier zijn structurele maatregelen nodig om overstromingsrisico te vermijden en dit liefst op zo kort mogelijke termijn.”