Gentse aanpak rond zero-emissie stadslogistiek (ZES)

Op 19 juni 2024 werd de kaderovereenkomst zero-emissies voor stadslogistiek ondertekend. Op de gemeenteraad van 24 maart 2025 verwees schepen Bracke naar de noodzaak van dit kader en naar de noodzaak van Vlaamse ondersteuning op dit niveau.

Schepen Bracke vermeldde toen ook dat Bart Somers, burgemeester van Mechelen, deze thematiek had laten agenderen op het aankomende burgemeestersoverleg.

Tijdens de Commissie voor Mobiliteit en Openbare werken van het Vlaams Parlement van 6 februari 2025 liet Vlaams minister van Mobiliteit De Ridder echter weten dat de kaderovereenkomst niet zal worden omgezet in een voorstel van decreet omdat er geen akkoord is over het geheel. De inhoud ervan wordt momenteel geëvalueerd. De minister geeft aan dat de organisatie van stedelijke logistiek toekomt aan de lokale besturen zelf.

Gemeenteraadslid Stijn De Roo (cd&v) stelde hierover volgende vragen aan de schepen:

1. Wat is het plan van aanpak van de stad Gent sinds er duidelijkheid is over de toekomst van de kaderovereenkomst?
2. Heeft de stad maatregelen genomen sinds deze beslissing? Zo ja, welke? Zo neen, wat is de timing?
3. Wat werd er besproken op het aangekondigde burgemeesteroverleg? Wat waren de conclusies en wat zijn de vervolgstappen?

Schepen Bracke antwoordde:

"Sinds januari 2025 werd een overleg opgestart door VVSG met alle Vlaamse centrumsteden waar Stad Gent ook aan deelneemt, in dat overleg werd opgevolgd of en hoe de kaderovereenkomst zou overgenomen worden door de nieuwe Vlaamse regering.  

Tijdens de Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken van 6 februari 2025 gaf minister van Mobiliteit Annick De Ridder inderdaad aan dat ze de kaderovereenkomst niet in een decreet zal omzetten en deze wil evalueren. De evaluatie wordt verwacht tegen midden/eind 2026. 

De kaderovereenkomst (die door alle stakeholders op 19 juni 2024 werd ondertekend) zou alle Vlaamse centrumsteden de mogelijkheid geven om een uniforme maatregel in te voeren met dezelfde basis en regelgeving. Zonder Vlaamse ondersteuning (op vlak van regelgeving en financiering) is het voor steden moeilijk om een zero-emissiezone in te voeren. Op een impactvolle manier een zero-emissiezone voor stadslogistiek invoeren gebeurt immers idealiter op Vlaams niveau zodanig dat er een uniform regelgevend kader is, in plaats van een lappendeken van stedelijke kaders.

De Stad zette inzake veilig goederenvervoer met minder km en hinder in op meerdere thema's, soms met maatregelen, dan weer met ondersteuning. Die staan omschreven in het Plan Stedelijke Logistiek. Het gaat bvb. om:

• het ondersteunen van samenwerking in de last mile, hierbij wordt een levering in Gent uitbesteed aan een lokale vervoerder. Stad Gent ontving hiervoor steun van de Vlaamse Overheid. Dat project loopt: 8 vervoerders werken momenteel samenwerkingen uit met drie Gentse last mile partners.  
• de sector helpen bij het vinden van ruimte zodat zij met een geschikt voertuig of een geschikte partner kunnen rijden/samenwerken: POSTNL bedient vandaag de Gentse binnenstad voor de helft met vrachtfietsen in plaats van bestelwagens. De Stad ondersteunde de zoektocht naar een logistieke ruimte. We ontvingen ook financiële steun van VLAIO voor het ondersteunen van de realisatie van een gedeelde logistieke ruimte dichtbij de Gentse R40 voor partijen actief in de last mile. 
• het testen van emissievrije vrachtvoertuigen: in het najaar van 2024 testten 28 unieke ondernemingen verschillende zero-emissie vrachtvoertuigen, gaande van elektrische cargobikes tot zero-emissie bestel- en vrachtwagens. In totaal werden 36 testritten en 7476 emissievrije kilometers gereden. Deze testvloot kon uitgerold worden door een programma dat Stad Gent uitwerkte met de financiële steun van de Vlaamse overheid.

Sinds de ondertekening van de kaderovereenkomst (juni 2024) heeft de stad het overleg met de Vlaamse Overheid opgevolgd en aangestuurd op en deelgenomen aan overleg met de andere Vlaamse centrumsteden onder leiding van VVSG.

[Verloop van het burgemeestersoverleg:]

• Er werd geduid op de kansen van de kaderovereenkomst
• Er werd geduid op twee uitdagingen: Ten eerste het beperkte draagvlak bij de centrumsteden om een zone in te voeren en ten tweede het uitblijven van een vervolg door de huidige Vlaamse regering (decreet en bevestiging van middelen). 
• Er werd gewezen op de urgentie zodat zones zouden kunnen openen in 2027. 
• Er werd besloten dat VVSG opvolgt en het mandaat krijgt om het overleg tussen centrumsteden en de Vlaamse overheden hieromtrent te coördineren."