De zuidrand van Gent vormt een belangrijke economische en kennisintensieve zone, met onder meer het Technologiepark, Universiteit Gent, het Eilandje in Zwijnaarde en verschillende bedrijven en bedrijvenzones. Meer dan tienduizend mensen werken vandaag in dit gebied, dat meer dan vierhonderd bedrijven huisvest met internationaal groeipotentieel. De Universiteit heeft er uitbreidingsplannen. Toch blijft de ontsluiting met het openbaar vervoer een structureel knelpunt.
Tijdens de vorige legislatuur heeft Gents gemeenteraadslid Stijn De Roo (cd&v) zich herhaaldelijk uitgesproken voor een heroriëntering van de geplande tramlijn 7 - zone 1. Die zone loopt nu van Gent-Sint-Pietersstation naar het Parkbos. Een tramlijn van het station richting van het Technologiepark zou een betere benutting van de middelen betekenen.
In december 2022 pleitte hij bij de toenmalige bevoegde minister expliciet voor een potentieelonderzoek naar reizigersaantallen op een alternatieve tramlijn via het Technologiepark. Het provinciaal vervoersmodel bleek toen fouten te bevatten, waardoor er hoe dan ook een herziening en nieuw potentieelonderzoek nodig is. Stijn blijft ervan overtuigd dat dit tracé een aanzienlijk hoger reizigerspotentieel kent dan het oorspronkelijk geplande traject naar het Parkbos.
Hij staat hierin overigens niet alleen. De Universiteit Gent pleit al geruime tijd voor een tramontsluiting van haar campus in Zwijnaarde. De universiteit stelde haar toekomstplannen voor om te evolueren naar een clustersysteem met verdere concentratie van onderzoek en bedrijvigheid in het Technologiepark. Daaruit blijkt dat de vervoersvraag enkel zal toenemen. In een recent opiniestuk slaat VOKA op dezelfde nagel. Recent verklaarde ook de Vlaamse minister-president in het Vlaams Parlement nog dat er “absoluut een tram moet komen, want het is redelijk triestig.” Ook de gemeenten Merelbeke en Melle hebben zijn vragende partij voor een tramontsluiting van de zuidrand via Zwijnaarde.
Stijn stelde hierover volgende vragen aan de bevoegde schepen tijdens de gemeenteraad van mei:
Schepen Vandenbroucke antwoordde:
"Het project Gentspoort heeft de bedoeling om in onze stad een kwantumsprong op het vlak van mobiliteit te maken. Gentspoort is veel meer dan alleen maar het aanleggen van tien kilometer tramlijn. Het gaat bijvoorbeeld over 12 van de 26 zwarte punten op de gewestwegen. Die krijgen daarmee een definitieve oplossing. Het gaat over een integrale heraanleg van de tot op de draad versleten Kortrijksesteenweg. Het gaat over de grondige heraanleg van grote delen van de binnenstad met meer kwaliteit, maar ook meer veiligheid voor fietsers en voetgangers. Dit is ook een verkeersveiligheidsproject.
Begin 2022 werd de analysefase voor Gentspoort opgestart. Op dit moment wordt de projectnota afgewerkt en het project opgestart. Als dat proces goed verloopt, kan in 2028 de schop in de grond.
Als bij deze legislatuur voor dat project waar we al drie jaar mee bezig zijn effectief de schop in de grond gaat, verloopt er tien jaar tussen het idee en de uitvoering. Het is precies om effectief ervoor te zorgen dat bij deze legislatuur de schop in de grond gaat en die werken kunnen starten, dat ik zelf vorige zomer aan de Vlaamse onderhandelingstafel bij het schrijven van het regeerakkoord alles gedaan om ervoor te zorgen dat Gentspoort met naam en toenaam in het Vlaams regeerakkoord is opgenomen. Het project zoals het vandaag geconcipieerd is. Het was een voorrecht om dat te kunnen doen. U weet dat ook in Vlaanderen het geld niet aan de bomen groeit. Er moeten zware keuzes gemaakt worden.
De Vlaamse regering staat aan de vooravond om het GIP, het Geïntegreerd Investeringsprogramma, voor de komende jaren te beslissen. De vragen voor investeringen in de openbare infrastructuur en mobiliteitsinfrastructuur bij de lokale besturen overtreft het beschikbare budget in veelvoud. Collega De Roo, u komt net op het moment dat het tijd is voor boter bij de vis. Dus om het geld voor de uitvoering van het Vlaamse regeerakkoord waar Gentspoort in staat op tafel te leggen. Wij hebben al drie jaar werk op kosten van de Vlaamse regering daarin gestoken. U geeft het signaal: hold your horses, we moeten misschien van traject veranderen. U was bij de Commissie MASSE anderhalve maand geleden. Het traject van het Parkbos tot het Antwerpenplein is tot op de vierkante centimeter uitgetekend.
Studies van honderdduizenden zijn op kosten van de Vlaamse regering eraan opgegaan. Wat denkt u dat er gaat gebeuren als wij dat signaal geven? Annick De Ridder, wacht even. We zijn nog niet zeker over dat project zoals het vandaag op tafel ligt en waar de werkvennootschap onder uw bevoegdheid al jaren aan gewerkt heeft. Wat denkt u dat er gaat gebeuren? Dat zij zegt: beste vrienden van Gent, dat is goed? Ik zet het zakje geld opzij totdat u eruit bent waar u een tram wilt? Ik ga u zeggen wat er gaat gebeuren, collega De Roo. In het beste geval kopt de minister uw voorzet binnen. Ze knipt het stuk van de Kortrijksesteenweg af. Er wordt een helft van dat project uitgevoerd. We zullen wel zien of er effectief een ander traject naar Zwijnaarde wordt aangelegd.
Daar is trouwens ook nog jaren studie voor nodig. In het slechtste geval zeggen ze bij de Vlaamse regering: vrienden van Gent, laat het maar zitten als dit project echt niet moet. Ook al staat het in het Vlaamse regeerakkoord, het is niet dat we geld te veel hebben. Dit is geen onwaarschijnlijk geval. Collega De Roo, dan staan wij nergens. Niet met Gentspoort, maar ook niet met de ontsluiting van Zwijnaarde. Ben ik het met u eens dat de economische zuidrand van Gent een hoogwaardige openbaarvervoerverbinding verdient en nodig heeft? Absoluut, ik ben het 100 % daarmee eens. Ik onderschrijf de oproep van de Universiteit Gent en Voka. Ik heb al daarmee samengezeten. Ik onderschrijf de oproep van de bedrijven die zich in Ardooie op het Eiland Zwijnaarde vestigen en zeggen dat er deftig openbaar vervoer moet komen.
Ik heb al samen met collega Sofie Bracke met ze samengezeten. Collega Stijn De Roo, om daarvoor het traject van Gentspoort op de Kortrijksesteenweg op te offeren, is de doos van Pandora openen. Het is niet omdat de ene as richting de Gentse zuidrand beter ontsloten moet worden, dat een tracé over de Kortrijksesteenweg tot aan het Parkbos irrelevant of niet noodzakelijk is. U doet alsof het 'of' moet zijn, ik ga voor 'en'. Op en langs de Kortrijksesteenweg staat ook een pak ontwikkelingen op stapel die grote mobiliteitsvraagstukken genereren. Ik noem er een paar: studentenhuisvesting aan de Driekoningenstraat, kantoor- en woonontwikkeling naast de huidige KBC-toren, een masterplan in functie voor de uitbreiding van de activiteiten van Maria Middelares.
Er wordt vandaag op de IPES-site gebouwd, waar de huidige Colmar aan het afrittencomplex van de E40 ligt. Daar komt kantoor en recreatieve ontwikkeling. De ontwikkelaar geeft in de MOBER zelf aan genoodzaakt te zijn om een shuttle van en naar Gent Sint-Pieters aan te leggen door het gebrekkig aanbod van openbaar vervoer. Als we daarnaast effectief een tramlijn richting het Parkbos aanleggen, ontstaat de potentie om in het zuiden van Gent een Park en Ride-infrastructuur aan te leggen. Onze buurgemeenten in het zuiden van Gent hebben daar wel oren naar. Zij vinden het interessant dat mensen uit die gemeenten hun auto daar kunnen zetten, op de tram kunnen springen en zo naar Gent kunnen gaan.
Het is ook verschrikkelijk interessant voor ons dat al die wagens niet tot in onze centrumparkings rijden, maar dat we op enkele kilometers van de stad een comfortabele parking en de overstap naar hoogwaardig openbaar vervoer kunnen geven. Wij zouden toch gek zijn om een oplossing in de vorm van een tram af te wijzen en in twijfel te trekken. Dat is de best mogelijke vorm van openbaar vervoer. Gelet op alle ontwikkelingen waarvan ik er een aantal op en rond de Kortrijksesteenweg heb genoemd en de vervoersbehoefte van bezoekers uit het zuiden van Gent richting onze stad. Als we het technologiepark bovendien goed willen ontsluiten, komt een proces richting de tramlijn te laat.
U bent sowieso voor jaren studiewerk en procedures vertrokken, voordat er nog maar met de bouw van zo'n tramlijn gestart wordt. Ondertussen gaan de economische ontwikkelingen op het industriepark verder. Heel die mozaïek gaat ondertussen verder. Met andere woorden: wij moeten veel sneller werk van die ontsluiting maken. Het traject daarvoor is lopende met een nieuwe fietsbrug en de heraanleg van de N60 tot en met de ovonde aan het technologiepark. Daarbij ontstaat er een echte corridor van openbaar vervoer tussen het station Gent Sint-Pieters via de Sterre richting Ardooie. Een corridor met vrije busbanen die het potentieel hebben om later naar trambeddingen te worden omgebouwd. Dat zijn oplossingen die we op veel kortere termijn kunnen realiseren, maar die een tram op langere termijn niet uitsluiten.
Dat is wat wij nodig hebben. Er moet in de eerste plaats een performante busverbinding komen. Frequent en rechtstreeks naar en doorheen die zuidelijke economische mozaïek. Collega De Roo, u vraagt aan mij de arrangementen daarover. Ik heb al eerste gesprekken met collega Lachaert uit Merelbeke en Melle daarover gehad. Hij is toevallig ook de voorzitter van de Vervoerregio Gent. U kent mijn functie ook. Als er extra exploitatiemiddelen voor een vervoermiddel komen, is mijn allereerste vraag met de grootste prioriteit bij De Lijn: een deftige busverbinding naar de plekken in het zuiden van Gent waar de economische ontwikkelingen al volop bezig zijn. Het zuiden van Gent moet een pak beter ontsloten worden.
Die nood moeten we eendrachtig als stad naar de verschillende partners formuleren. We zijn het daarover eens. Ik wil absoluut mijn rol daarin opnemen. Gentspoort dan spelen en een groot deel van Gentspoort vandaag in vraag stellen? Collega, dat is met vuur spelen aan de vooravond waarop er budgettaire keuzes moeten worden gemaakt en de lat voor onze stad lagen leggen. Ik wil Gentspoort en een goede openbaarvervoerontsluiting naar de zuidelijke economische mozaïek. Ik roep de gemeenteraad met alle fracties en hun vertegenwoordigers in het Vlaamse Parlement, Vlaamse kabinetten of andere plekken waar contact is op Vlaams niveau, nadrukkelijk op om eendrachtig voor de investeringsdossiers te lobbyen die voor Gent belangrijk zijn.
Dat is onder andere Gentspoort, zoals het nu na jarenlang studiewerk is geconcipieerd. Het ligt klaar om eindelijk bij deze legislatuur de schop in de grond te krijgen. Daarom heb ik het zelf na een stevige onderhandeling in het regeerakkoord laten inschrijven. Uw partij maakt ook deel uit van die regering. Collega Cammaert, die van u ook. Laat ons alstublieft met een stem vanuit Gent spreken. Laat ons voor Gentspoort gaan en zo snel mogelijk beter openbaar vervoer naar die zuidelijke economische mozaïek in Gent organiseren."
Stijn De Roo: “Een tramlijn van Gent-Sint-Pietersstation naar het Technologiepark – Campus Ardoyen in Zwijnaarde heeft een hoger reizigerspotentieel dan de voorziene route naar het Parkbos. Ik betreur dat het stadsbestuur deze mogelijkheid van tafel veegt.”
Je kan de tussenkomst van Stijn hier herbekijken.
De Pretkamjonet is een bestelwagen boordevol spelmateriaal die tijdens de schoolvakanties naar verschillende pleinen in Gent rijdt. Kinderen tussen 3 en 11 jaar vinden er fietsen, grote spelen, sportmateriaal, circusspullen en een springkasteel.
Vlaanderen voorziet de komende drie jaar meer dan 143 miljoen euro aan concrete infrastructuurprojecten in en rond Gent. Er zijn voor de stad ook drie 'Grote Projecten' voorzien: Gentspoort (940 miljoen euro), R4 West/Oost (777 miljoen euro) en stelplaats Wissenhage (180 miljoen euro).
De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het landinrichtingsproject Moervaartvallei, dat ligt ten noordoosten van Gent, op het grondgebied van Gent (Sint-Kruis-Winkel en Mendonk), Wachtebeke, Moerbeke, Lochristi, Lokeren, Sint-Niklaas en Stekene. Via landinrichting bouwt de VLM samen met haar partners de verschillende openruimtefuncties (landbouw, natuur, recreatie, waterbeheer, landschap en onroerend erfgoed) verder uit.