Vlaanderen besteedt jaarlijks ruim 30 tot 40 miljard aan overheidsaankopen. Dit vertegenwoordigt een belangrijk economisch potentieel. In zijn beleidsnota “ICT en Facilitair Management 2019-2024” van 8 november 2019 stelt minister-president Jan Jambon (N-VA) het belangrijk te vinden dat de Vlaamse overheid haar koopkracht gebruikt om innovatie en circulariteit te stimuleren.
Toekomstgericht aanbesteden en innovatiegerichte overheidsopdrachten moeten de behoeften van de entiteiten op een innovatieve en duurzame wijze invullen en innovatieve marktspelers stimuleren. “Ik zet in op overheidsopdrachten die de circulaire economie stimuleren. Tijdens deze regeerperiode zet Het Facilitair Bedrijf betekenisvolle stappen tot circulaire facilitaire aankopen. Ik vind het ook belangrijk dat entiteiten worden ondersteund om te kiezen voor duurzame en circulaire oplossingen. Aanvullend aan de verlaging van de ecologische voetafdruk, betekent een circulaire economie ook meer lokale jobs voor onze Vlaamse economie, en daar wil ik voluit mijn schouders onder zetten,” aldus de minister-president in voormelde beleidsnota. In de laatste beleids- en begrotingstoelichting van de minister wordt verder nog verduidelijkt dat een relevant gedeelte van de geplaatste overheidsopdrachten zich dient te richten tot KMO’s.
Op de vragen van Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo (CD&V) aan Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) in de commissievergadering van het Vlaams parlement over zijn plannen inzake duurzame en circulaire aankopen in het aankoopbeleid van de Vlaamse overheid antwoordde de minister-president: “Het Facilitair Bedrijf verduurzaamt de facilitaire dienstverlening en het vastgoed binnen de Vlaamse overheid. Het heeft als kenniscentrum een informerende en sensibiliserende rol, onder meer op het vlak van duurzame overheidsopdrachten.
Het Facilitair Bedrijf is aangeduid als enige aankoopcentrale voor gangbare en gebruikelijke ondersteunende goederen en diensten. Het biedt een catalogus aan met raamovereenkomsten waarop alle entiteiten van de Vlaamse overheid op eenvoudige wijze duurzame goederen en diensten kunnen bestellen. De duurzaamheid van de raamovereenkomsten wordt onder meer ook gewaarborgd door het ISO 14001-certificaat dat Het Facilitair Bedrijf in 2020 behaalde.
Naast de vaste catalogus aan raamovereenkomsten werkt Het Facilitair Bedrijf ook aan overheidsopdrachten die nog een stap verder gaan op het vlak van circulariteit. Er zijn raamovereenkomsten voor ‘refurbishment’ van meubilair en er werd een meerpartijenovereenkomst getekend waarmee circulair papier wordt aangekocht.
Er worden ook belangrijke stappen gezet op het vlak van circulair bouwen, zoals onder andere in het project Kantoor2023. Het Facilitair Bedrijf deelt zijn kennis en ervaring op het vlak van circulair bouwen via zijn deelname aan de Green Deal Circulair Bouwen van Vlaanderen Circulair. Die kennisdeling spreidt zich ook uit tot andere overheden en tot de private spelers die aan de Green Deal deelnemen.
Duurzaamheid is een belangrijk aspect binnen het beleid inzake overheidsopdrachten en zit verankerd in het Vlaams plan overheidsopdrachten.Een opvolger voor dit plan is in de maak en zal deze doelstelling bestendigen en versterken met concrete overkoepelende acties. Alle entiteiten van de Vlaamse overheid worden hierbij gestimuleerd om hun koopkracht en overheidsopdrachten aan te wenden om duurzaamheidswinsten te genereren. En doordat wij nu als unieke aankoopcentrale fungeren, kunnen we dat met nog meer kracht realiseren.
De website ‘Overheidsopdrachten en raamcontracten’ ondersteunt aanbesteders bij het verduurzamen van hun overheidsopdrachten. Er zijn diverse initiatieven waarbij de kennis rond duurzame overheidsopdrachten wordt gebundeld en gedeeld onder de personeelsleden van de Vlaamse overheid. Aankopers van de Vlaamse overheid kunnen terecht bij het centraal aanspreekpunt duurzame overheidsopdrachten voor informatie en ondersteuning. En de Green Deal Circulair Aankopen was met meer dan honderd circulaire aankoopprojecten één groot ‘living lab’ voor de circulaire economie. Binnen Vlaanderen Circulair blijft circulair aankopen een belangrijke hefboom om de circulaire economie verder uit te rollen.
Daarnaast lopen er ook verschillende overkoepelende projecten rond de verduurzaming van overheidsopdrachten, zoals onder andere het project van de CO2-prestatieladder, dat erop gericht is om de CO2-uitstoot bij overheidsopdrachten van werken en in de bouwsector te reduceren. Er loopt ook een project TruStone, om het risico op schendingen van mensenrechten en fundamentele arbeidsnormen in de productieketens van natuursteen tegen te gaan. Beide initiatieven worden gedragen door de aanbestedende overheden en de private marktspelers .
De genoemde initiatieven en acties zijn gericht op de hele Vlaamse overheid, inclusief de verzelfstandigde agentschappen. Ook zij worden gestimuleerd om hun overheidsopdrachten aan te wenden om de strategische doelstellingen te realiseren. In de praktijk zijn de verzelfstandigde agentschappen hierin vaak een belangrijke speler, zoals bijvoorbeeld Vlaanderen Circulair, dat wordt ondersteund door een multidisciplinair team dat is ingebed bij de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM).
Een van de strategische doelstellingen van het Vlaams plan overheidsopdrachten bestaat erin om de deelname van kmo’s aan overheidsopdrachten te bevorderen.
De Vlaamse overheid heeft bovendien sterk ingezet op de uitrol van elektronische facturatie, wat leidt tot een vermindering van de administratieve last voor kmo’s en tot een efficiënter verloop van het betalingsproces.
Met Sandbox Vlaanderen experimenteert de Vlaamse overheid met start-ups en innovatieve ondernemingen om het potentieel van nieuwe technologieën in te schatten en nieuwe oplossingen te introduceren in de werking van de Vlaamse overheid. Met het project ‘kopen bij start-ups’ wordt de toegang tot overheidsopdrachten voor jonge, innovatieve ondernemingen vergemakkelijkt.
Voor de rapportering in overheidsopdrachten heeft de Vlaamse overheid de module eDelta Vereenvoudigde Registratie ontwikkeld.
Momenteel loopt een samenwerkingsproject tussen Het Facilitair Bedrijf, het Departement Mobiliteit en Openbare Werken en het Agentschap Informatie Vlaanderen om het element ‘kmo-bepaling’ op te nemen in de standaardrapporten. Er wordt naar gestreefd om in het tweede kwartaal van dit jaar structureel over de deelname van kmo’s aan overheidsopdrachten te kunnen rapporteren.”
Stijn De Roo: “Het is positief dat duurzaamheid de leidraad is doorheen het hele aankoopbeleid van de Vlaamse overheid en dit zowel op maatschappelijk, ecologisch, economisch en sociaal vlak. Bovendien worden ook start-ups en kmo’s niet vergeten!”
Bij een trajectcontrole wordt de gemiddelde snelheid van een voertuig over een langere afstand gemeten aan de hand van ANPR-camera's. Volgens de website van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) zijn er momenteel 81 trajectcontroles in Oost-Vlaanderen.
Gent blijft talmen met zwemmen in open water ondanks duidelijke Vlaamse richtlijnen. Hoewel de Vlaamse Regering het lokale bestuur actief ondersteunt met draaiboeken, financiële middelen en waterkwaliteitsmetingen, blijft het Gentse stadsbestuur bijzonder terughoudend. "De recente plannen voor een beperkt proefproject aan Portus Ganda illustreren een aarzelende houding van het stadsbestuur", zegt Vlaams volksvertegenwoordiger en Gents gemeenteraadslid Stijn De Roo.
VIT (Vlaamse Innovation Tour) staat in voor de aansturing en financiering van Sandbox Vlaanderen, waarin ruimte is voor innovatieve ideeën, producten en technologieën bij de Vlaamse overheid. Nieuwe manieren van werken worden uitgetest aan de hand van experimenten.