Extra collectieve opvangplaatsen voor Oekraïense vluchtelingen in Gent

Sinds de start van de oorlog in Oekraïne hebben 865 vluchtelingen uit Oekraïne zich aangemeld in Gent. 302 daarvan verblijven bij Gentse gastgezinnen die zich hebben aangemeld via #Plekvrij. Aangezien de situatie in Oekraïne nog niet direct verbetert, moet er uitgekeken worden naar een langdurige en duurzame oplossing voor de opvang en huisvesting van Oekraïense vluchtelingen.

De stad vangt momenteel al  41 vluchtelingen op in het Prinsenhof en sinds maandag 6 juni 2022 zijn de containerwoningen op de campus Schoonmeersen van de HoGent in gebruik genomen. Er is plaats voorzien voor 61 vluchtelingen. Tegen half juli zouden er nog een dertigtal vluchtelingen terecht kunnen in woonzorgcentrum Ter Rive.

Fractievoorzitter Stijn De Roo stelde hierover volgende vragen aan de burgemeester tijdens de gemeenteraadscommissie van 20 juni:

1. Wat is de stand van zaken van de Gentse opvanglocaties voor vluchtelingen uit Oekraïne? Op welke manier zal de stad de structurele opvang de komende periode verder aanpakken? Zijn er prognoses voor het aantal te verwachten vluchtelingen
2. Op welke manier begeleidt onze stad de vluchtelingen naar onderwijs, werk en zinvolle tijdsbesteding?
3. Welke initiatieven zal de stad verder ondernemen inzake de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne?

De burgemeester antwoordde:

"U weet, sinds het uitbreken van de afschuwelijke oorlog in Oekraïne door Rusland, heeft Stad Gent zich onmiddellijk solidair getoond, en hebben ons meteen georganiseerd om de oorlogsvluchtelingen op te vangen. Dit via verschillende sporen.

We namen onmiddellijk contact met de Oekraïense gemeenschap in Gent en helpen deze waar kan. Dit gaat dan bijvoorbeeld over logistieke ondersteuning bij het inzamelen van goederen, helpen bij het tolken, mensen wegwijs maken in onze stad en dergelijke meer. Een grote groep Oekraïense vluchtelingen, we schatten een 400-tal mensen, verblijft trouwens bij familie of kennissen.

We schaarden ons als Stad ook direct achter initiatief #Plekvrij van Staatssecretaris Sammy Mahdi. Meer dan 2.000 slaapplaatsen zijn via die weg aangeboden. Dit bewijst nogmaals welke warme, en solidaire stad Gent is.

Ik wil hier trouwens beklemtonen, wat onze Gentse gastgezinnen doen, is ongelooflijk en de solidariteit die op gang gekomen is, is hartverwarmend. We merken ook dat opvang in gastgezinnen een absolute meerwaarde is voor Oekraïens gezinnen die er opgevangen worden.

Ze hebben zo meteen een netwerk waar ze met vragen terecht kunnen, een warm ontvangst, warme opvang. De gastgezinnen zelf willen we als Stad ook ondersteunen in dit engagement: ze worden door Stad Gent allemaal persoonlijk opgebeld om hun specifieke aanbod in kaart te brengen, hun vragen te beantwoorden en ook te horen of mensen een realistisch beeld hebben van wat opvang kan betekenen voor hun gezin. Bij plaatsing van vluchtelingen volgt ook nog een plaatsbezoek om mensen in praktijk goed op weg te zetten. Zo weten zij ook de weg te vinden als er later vragen of problemen zouden opduiken (dat laatste valt in de praktijk gelukkig heel goed mee). Ongeveer 980 slaapplekken zijn op dit moment positief gescreend. Een goede 300  Oekraïners worden momenteel opgevangen via #Plekvrij.

Naast de particuliere opvang richten we zelf ook verschillende collectieve opvanglocaties in. Onze dienst FM heeft een bijzonder uitgebreide screening gemaakt van potentiële opvanglocaties.

Zoals u weet zijn momenteel ook al twee collectieve opvanglocaties actief:

• Prinsenhof: waar in totaal een 42tal mensen verblijven (momenteel volzet)
• Campus Schoonmeersen: sinds begin juni stroomden hier een  drietal gezinnen in – verwachting is dat dit ook tegen einde juni – begin juli volzet zal zijn, en we op deze locatie dus een 60-tal mensen zullen kunnen huisvesten.

Vanaf de tweede helft van juli openen wij ook een derde collectieve opvang in Ter Rive, dat ook een 40-tal opvangplaatsen kan bieden.

Naast de drie reeds gekende collectieve opvangplaatsen (Prinsenhof, Schoonmeersen en Ter Rive) bereiden we de verdere opening van twee bijkomende collectieve opvangplaatsen voor, waar we nog een 200 tal plaatsen in het najaar verwachten te kunnen creëren.

Collega De Roo,

Op dit moment verblijven ongeveer 880 Oekraïnse vluchtelingen in onze Stad.
Onze diensten maken de prognose dat er van nu tot eind augustus wekelijks een 25-tal tijdelijk ontheemden instromen. Dit zou betekenen dat we tegen eind augustus zo n 1100 tijdelijk ontheemden op ons grondgebied zouden hebben. Waar deze mensen verblijven fluctueert, maar zoals ik daarnet reeds aangaf, de meeste mensen komen eerst bij gastgezinnen, of bij kennissen en familie terecht.

Momenteel brengen onze diensten in kaart hoe dit loopt en wat de draagkracht is per gastgezin om dit op te nemen. We doen dit via individuele bevraging want elk gastgezin heeft een eigen verhaal. In de feiten blijkt dit ook heel divers: sommige gastgezinnen geven aan dat zij zeker tot eind van het jaar, soms ook langer mensen kunnen opvangen. Bij andere gastgezinnen komt stilletjesaan de vraag om alternatieve opvang te voorzien of hebben we dit reeds opgenomen. Case per case wordt dit bekeken en werken we aan oplossingen.

Hetzelfde geldt voor familie en vrienden die mensen op eigen initiatief opvingen. Naar die familie en vrienden doen we een oproep om zich sowieso te melden zodat we zicht krijgen hoe we ook hen kunnen ondersteunen. Hoe beter we in kaart hebben wanneer we welke alternatieven moeten voorzien, hoe beter we dit ook kunnen voorbereiden.

Afhankelijk van de situatie zal er geherhuisvest worden in de reeds voorziene collectieve opvangplaatsen, of in nieuwe gastgezinnen.

Als lokaal bestuur nemen we daarmee de maatregelen die in onze mogelijkheid liggen. Tegelijk moeten we realistisch zijn en beseffen dat deze oplossingen op termijn wellicht niet zullen volstaan indien de oorlog in Oekraïene aanhoudt.

Mensen kunnen niet blijvend bij gastgezinnen opgevangen worden. Onze eigen capaciteiten voor collectieve opvangen hebben we maximaal in kaart gebracht. Dit gaat over een kleine 400 plekken.

Er is daarom ook nood aan bijkomende bovenlokale oplossingen. Twee weken terug schreven wij de bevoegde ministers in de Vlaamse regering en de bevoegde Vlaamse topambtenaren aan, waarbij we een sterk signaal gaven mbt de huisvestingproblematiek op middellange termijn en aangedrongen hebben om bovenlokaal snel en gepast bijkomende maatregelen te nemen.

Concreet gaat het dan vooral over de noodzaak voor het bouwen van een woondorp, en een betere financiering van lokale opvang.

Onze diensten bereiden daarom de piste woondorp volop voor, zodat we snel kunnen schakelen, indien de Vlaamse regering beslist om (naast huidige proefprojecten in Antwerpen en Mechelen) bijkomende woondorpen te voorzien in Vlaanderen.

Maar nogmaals, hiervoor zijn we afhankelijk van een beslissing van de Vlaamse Regering.

Collega De Roo,

Wat uw vraag over toeleiding naar werk, en onderwijs en dergelijke betreft:

Om de Oekraïense vluchtelingen wegwijs te maken in onze stad worden sinds maart door InGent infosessies  georganiseerd, in samenwerking met de betrokken diensten. Deze maand bijvoorbeeld staan specifieke sessies rond jeugd, werk en wonen ingepland, in samenwerking met de Sint Salvatorkerk.

Wat Onderwijs betreft verlopen de inschrijvingen ofwel via InGent ofwel rechtstreeks op school.

Momenteel is er voldoende capaciteit in het reguliere aanbod, zowel basisscholen als OKAN. Indien de instroom op een gelijkaardig niveau blijft, zal er ook in september voldoende capaciteit zijn in onze onderwijsinstellingen. Al zal een deel van de Oekraïense jongeren allicht nog steeds zijn toevlucht zoeken tot Oekraïens thuisonderwijs, zoals ook voorzien in het nooddecreet.

Tijdens de zomervakantie voorzien we, in samenwerking met het Internationaal Comité en Sint-Paulus De Wonderboom, zomerscholen voor kinderen van 5-18 jaar. Hiervoor werd een aparte oproep gelanceerd vanuit Vlaanderen.

Daarnaast worden er Nederlandse lessen georganiseerd voor volwassenen, in samenwerking met Ligo & de CVO’s.

Wat het aanbod aan Vrije tijd betreft, is het uiteraard zo dat het standaard vrije tijds aanbod open staat voor alle vluchtelingen, dus ook voor Oekraïense vluchtelingen. Binnen de Jeugddienst werd een halftijds consulent aangesteld om Oekraïense kinderen toe te leiden naar de jeugdwerking. Oekraïense jongeren kunnen bijvoorbeeld terecht bij de speelpleinwerking Kabonga en dit gratis als ze een dossier hebben bij het OCMW. In de zomer is er in principe altijd plaats, gezien er geen limiet staat op het aantal plaatsen voor (Oekraïense) kinderen.

Via onze werkpunten en de vdab worden mensen begeleid naar openstaande vacatures en aangepaste opleidingen. Taalkennis blijft natuurlijk ook voor deze vluchtelingen een belangrijke struikelblok. Heel wat van de Oekraïense vluchtelingen zijn hoog- of middengeschoold, zij kunnen via InGent een aanvraag doen voor diploma erkenning.

Collega De Roo,

U merkt, ook wat het luik ‘integratie’ betreft hebben we onmiddellijk de nodige structuren opgezet en begeleiden we maximaal, zoals we steeds doen, de mensen naar de verschillende initiatieven zodat zij snel en degelijk geïnformeerd worden en zich snel kunnen integreren en thuis voelen in onze stad."

De volledige tussenkomst van Stijn kan je hier (her)bekijken.