Wachten op veilige fietsinfrastructuur in de Gentse haven

De fiets wint steeds meer terrein als vervoermiddel in de Gentse havenzone. Volgens de laatste mobiliteitsbevraging van Voka koos in 2021 bijna 27% van de werknemers in de haven voor de fiets als hoofdvervoermiddel. Dit aantal zal naar verwachting nog stijgen in de komende jaren. Echter, de veiligheid van fietsers blijft een groot pijnpunt. Meer dan 52% van de fietsers voelt zich onveilig door de gebrekkige infrastructuur. Verschillende wegbeheerders, waaronder het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV), maken het moeilijk om snel en gecoördineerd verbeteringen door te voeren. Vlaams Parlementslid Stijn De Roo kaartte deze problematiek opnieuw aan bij Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken, Annick De Ridder.

Vraag Stijn De Roo

Heel wat Vlaamse bedrijven investeren in het stijgende gebruik van de fiets door hun werknemers voor woon-werkverkeer. Ook in Gent komen steeds meer werknemers van de havenbedrijven met de fiets naar het werk. Bijna 27% van de werknemers in de haven koos in 2021, bij de laatste mobiliteitsbevraging, de fiets als hoofdvervoermiddel van en naar het werk. Dat cijfer zal, naar verwachting, stijgen in de volgende driejaarlijkse bevraging van Voka. In 2021 gaf 40% van de bevraagden die enkel de wagen als vervoermiddel gebruikten, aan dat ze ook over de fiets nadenken voor de toekomst. Meer dan 52% van de fietsers voelt zich echter onveilig onderweg en de infrastructuur ligt daarvan aan de basis.

In de Gentse haven zijn er verschillende wegbeheerders voor verschillende wegen, waaronder het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV). Dat vormt een rem op mogelijke initiatieven om een veiligere fietsinfrastructuur te realiseren.

In mijn schriftelijke vraag nr. 1654 van 20 september 2021 vroeg ik aan toenmalig minister Peeters naar de timing om de onveilige wegen over te dragen aan de lokale besturen. 

De minister antwoordde: "De verharding van de gewestwegen N458 en N474 in het Gentse havengebied is niet overal in goede staat, en moet dus hersteld worden voordat de overdracht kan gebeuren. De overdracht zal gebeuren nadat de wegverharding door AWV in goede staat werd gebracht. Daarvoor zijn in 2022 budgetten voorzien. De overdrachtsprocedure kan dus wel al administratief voorbereid worden, maar de herstelwerken zelf kunnen ten vroegste in 2022 aanbesteed en uitgevoerd worden."

De minister stelde ook: "Er zal ook aan de Project Gentse Kanaalzone en de gouverneur van Oost-Vlaanderen worden gevraagd om het bestaande raamplan Fiets voor de Gentse Kanaalzone te actualiseren en om een actieplan op te maken voor de verdere realisatie van een veilige fietsinfrastructuur in en rond de Gentse havenzone."

In mijn schriftelijke vraag nr. 715 van 2 februari 2023 aan minister Peeters vroeg ik naar een stand van zaken betreffende die overdracht en het actieplan. Daarop antwoordde de minister dat de overdracht nog niet gerealiseerd was. 

Voor het actieplan deelde ze het volgende mee: "Het raamplan voor de fietsinfrastructuur in de Gentse haven is in actualisatie. Ook wordt daarbij een nieuwe actieplan voorbereid, met maatregelen en ingrepen op kortere en langere termijn. In het actieplan zal ook een plan voor de fietsontsluiting voor de bedrijven langs de Langerbruggekaai worden opgenomen."

Daarnaast gaf de minister nog mee: "De gemeenten Gent, Evergem en Zelzate zijn in 2019 gestart met overleg om het snelheidsregime op verschillende wegen in het havengebied aan te passen. Dit overleg is stilgevallen bij de start van corona en nog niet opnieuw opgestart."

1. Is de overdracht van de gewestwegen inmiddels gerealiseerd? Zo ja, graag een overzicht van de overgedragen wegen aan de lokale besturen. Zo niet, waarom niet? Wat zijn de redenen voor de vertraging? Graag meer uitleg.
2. Wat is de stand van zaken betreffende het nieuwe actieplan voor de verdere realisatie van een veilige fietsinfrastructuur in en rond de Gentse havenzone? Graag meer uitleg.
   1. Is het raamplan geactualiseerd?
   2. Welke maatregelen op korte termijn zijn opgenomen in het nieuwe actieplan? Wat is daarvoor de timing en het gereserveerde budget per maatregel?
   3. Welke maatregelen op lange termijn zijn opgenomen in het nieuwe actieplan? Wat is daarvoor de timing en het gereserveerde budget per maatregel?
3. Wat is de beleidsvisie van de minister om het overleg met de lokale besturen over het snelheidsregime in het havengebied opnieuw op te starten? Kan het overleg volgens de minister meerwaarde bieden om veiligere fietsverbindingen in het Gentse havengebied te realiseren?
4. Zijn er andere initiatieven gepland om de fietsveiligheid in het Gentse havengebied te verbeteren? Zo ja, welke, wat is de timing en wat is het gereserveerde budget?

Antwoord minister Annick De Ridder

1. De overdracht van de gewestwegen is nog niet gerealiseerd, omdat de overnemende instanties, de Stad Gent en vervolgens het Havenbedrijf North Sea Port, een bijkomende voorwaarde hebben gesteld, namelijk dat er eerst gezorgd wordt voor een veilige fietsontsluiting voor de bedrijven langs die wegen, alvorens zij bereid zijn de weg over te nemen.
2. Stand van zaken: 
   1. De geactualiseerde versie van het Raamplan Fiets voor de Gentse Haven werd recent op de Stuurgroep Netwerk Gentse Kanaalzone gepresenteerd. Hiermee is het actualisatieproces afgerond. Deze actualisatie betreft een aantal tracéwijzigingen en enkele aanvullingen op het fietsnetwerk, alsook het inzichtelijk maken van de resterende taakstelling.
   2. Op de stuurgroep werd een lijst voorgelegd van projecten die reeds gerealiseerd zijn, de projecten die gerealiseerd zouden kunnen worden binnen de huidige legislatuur, en de budgetraming die per project vooropgesteld wordt. Momenteel is het meerjaren GIP in opmaak. De realisatie van Raamplan Fiets wordt bekeken in het kader van deze opmaak.
   3. Op de stuurgroep van het Raamplan Fiets werd tevens een lijst voorgelegd van projecten die zouden kunnen gerealiseerd worden vanaf 2029. De concrete planning dient hiervoor nog te worden opgemaakt.
3. Ik heb nog geen vraag gekregen voor overleg met de lokale besturen hierover. De realisatie van veilige fietsverbindingen in het Gentse Havengebied is een taakstelling voor de diverse actoren. Bij het ontwerp van een welbepaalde schakel in dit netwerk zal per project gekeken moeten worden wat de randvoorwaarden zijn om een veilig fietspad te realiseren.
4. Een belangrijk initiatief in het kader van het Raamplan Fiets Gentse Kanaalzone is de realisatie van een veilige fietsbereikbaarheid voor de bedrijven die gevestigd zijn langs de N474/N458. Voor de realisatie ervan werd door North Sea Port een initiatief genomen en wordt er een project voorbereid. De timing is nog niet concreet.

Reactie Stijn De Roo

"Hoewel er stappen worden gezet om de fietsinfrastructuur in de Gentse haven te verbeteren, blijven er grote uitdagingen. De overdracht van wegen stuit op bijkomende voorwaarden, een actieplan is weliswaar geactualiseerd maar mist concrete uitvoeringstermijnen, en overleg over snelheidsregimes ligt stil. Ik blijft dan ook aandringen op meer duidelijkheid en actie."