De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) heeft de nieuwste resultaten gepubliceerd van een sorteeranalyse van de restafvalzakken en -containers van 2000 gezinnen in 39 gemeenten. Hieruit blijkt dat organisch-biologisch afval zoals keukenafval, groenafval, groente-, fruit- en tuinafval goed is voor meer dan 40 procent van het huisvuil. De helft hiervan is zelfs te omschrijven als voedselverspilling, dat in totaal in Vlaanderen op meer dan 175.000 ton per jaar wordt ingeschat, of 26,4 kilogram per inwoner.
De Vlaming stopt jaarlijks 51 kilogram organisch afval en 11,5 kilogram hygiënisch afval in zijn huisvuilzak. De OVAM stelt dan ook voor om bioafval en luiers selectief in te zamelen. In een artikel in Het Belang van Limburg van 22 april 2022 staat te lezen dat bevoegd minister Demir beide aanbevelingen wel ziet zitten, dat de selectieve inzameling van bioafval door Europa sowieso wordt verplicht en dat ze van de selectieve inzameling en recyclage van luiers een speerpunt heeft gemaakt, waarvoor diverse regelgevende initiatieven zullen worden genomen.
Op de vragen van Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo (cd&v) hierover antwoordde de minister dat de scheiding en recyclage aan de bron, of de selectieve inzameling van bioafval, volgens de Europese kaderrichtlijn uiterlijk tegen 31 december van volgend jaar moet worden gerealiseerd en dat die timing zal gerespecteerd worden. Het uitvoeringsplan is momenteel in opmaak en zal binnenkort in openbaar onderzoek worden voorgelegd. Het is de bedoeling dat de regering het uitvoeringsplan nog dit jaar goedkeurt.
Naast bioafval is ook luierafval een stroom waarop de minister in de toekomst wil inzetten om die gescheiden in te zamelen voor recyclage, zodat deze materialenkringloop wordt gesloten. Ter voorbereiding hiervan heeft de OVAM een uitgebreid traject afgelegd, samen met de producenten en partners in deze productketen.
De selectieve inzameling van bioafval en luiers zal gepaard gaan met kosten, maar ook met baten. Baten zijn er onder meer omdat er minder frequent huisvuil moet worden ingezameld en minder restafval moet worden verbrand. Er zijn de afgelopen jaren ook reeds een aantal studies uitgevoerd wat beide stromen betreft. De huidige opmaak van het nieuwe uitvoeringsplan gaat gepaard met de opmaak van een socio-economische analyse. Daarin zullen de kosten en baten voor de selectieve inzameling van beide stromen in detail worden opgenomen, op basis van het eerdere studiewerk en rekening houdend met de precieze keuzes die voor beide stromen in het uitvoeringsplan worden gemaakt.
Vandaag zijn twee recyclagetechnologieën van luiers operationeel in Europa. Beide installaties hebben een industriële verwerkingscapaciteit van 10.000 tot 15.000 ton. Dat zijn dus nog veeleer kleine hoeveelheden. In afwachting van het wetgevend kader in Vlaanderen werkt men op pilootschaal ook verder aan andere technologieën, zowel op het vlak van mechanische recyclage als op het vlak van chemische recyclage, waarbij de plastics worden omgezet tot nieuwe grondstoffen voor de kunststofproductie. Dankzij de goede en structurele samenwerking tussen de overheid en de ketenpartners en het daaruit volgende beleidskader de voorbije twee jaar, is voorzichtig vertrouwen gegroeid om in Vlaanderen te investeren in die luierrecyclage. Nieuwe initiatieven van ondernemingen die oplossingen hebben om deze materiaalkringlopen te sluiten, zullen ook financieel ondersteund worden. Binnen het recyclagehubproject kan steun verleend worden aan ondernemingen die investeren in innovatieve recyclagetechnologieën. De minister hoopt met die middelen ook concrete en mature investeringsplannen voor luierrecyclage te ondersteunen. De tweede call voor de recyclagehubmiddelen start binnenkort.
Wat betreft de ambitie om tegen 2030 het restafval in Vlaanderen onder de grens van 100 kilogram per inwoner te krijgen: de acties met het oog op een daling van het restafval staan in het nieuwe uitvoeringsplan dat binnenkort in openbaar onderzoek gaat. Recent werd ook de heffing op verbranding stevig verhoogd.
Stijn De Roo: “Er moeten nog een aantal initiatieven worden genomen vooraleer we kunnen overgaan tot de selectieve inzameling.
We zijn vandaag ook één van de betere leerlingen van de klas op het vlak van sorteren en dat moeten we zo houden.
Bij luiers moeten we heel goed opletten dat het recipiënt waarin die worden verzameld, aangepast is aan de noden van de doelgroepen onder andere op vlak van geur, opbergmogelijkheden en compatibiliteit met een aantal systemen.
We moeten er ook vooral voor zorgen dat de recyclage doorgaat in de keten en daarvoor moet verder geïnvesteerd worden.”
Het verslag van Stijn z'n vraag om uitleg kan je hier nalezen of (her)bekijken.