Een recent rapport van de Nederlandse Algemene Rekenkamer oordeelt dat de Nederlandse overheid onvoldoende nadenkt over de risico's van de clouddiensten die ze gebruikt. Zo zouden er niet genoeg maatregelen worden genomen om de soevereiniteit, continuïteit van dienstverlening en gegevensbescherming te waarborgen in publieke cloudcontracten.
In de cloudstrategie van de Vlaamse overheid van januari 2019 worden publieke clouddiensten als eerste keuze naar voren geschoven. Entiteiten kunnen daarbij kiezen tussen meerdere leveranciers en platformen, afhankelijk van hun specifieke noden.
In mei 2025 liet de minister-president weten dat er bij de Vlaamse overheid sprake is van een algemeen gebruik van publieke clouddiensten bij alle entiteiten. Er zou evenwel onvoldoende zicht zijn op hoe er binnen entiteiten gewaakt wordt over de soevereiniteit, continuïteit van dienstverlening en gegevensbescherming in publieke cloudcontracten. De minister-president kondigde aan dat de Vlaamse cloudstrategie geherevalueerd zal worden. Daarnaast zou de piste van soevereine cloudmogelijkheden worden bekeken.
Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo (cd&v) stelde hierover volgende opvolgvragen aan de minister-president:
Minister-president Diependaele antwoordde:
"Het agentschap Digitaal Vlaanderen, aan wie de regierol is toegekend op het vlak van digitalisering van de overheid, voert momenteel een project uit om de Vlaamse cloudstrategie te herevalueren. Bij de bepaling van de nieuwe cloudstrategie wordt rekening gehouden met functionaliteit, digitale veiligheid, strategische autonomie en kosten.
In de cloudstrategie wordt onder meer een leverancierstrategie bepaald, en in dit kader wordt een studie uitgevoerd om het cloudaanbod van Europese leveranciers in kaart te brengen en te evalueren op basis van de vereisten die ik daarnet opsomde. We bekijken daarbij of dit Europees aanbod het bestaande aanbod van hoofdzakelijk Amerikaanse clouddiensten kan aanvullen en in welke gevallen we daarvoor zouden kiezen.
Belangrijk in de strategieontwikkeling is ook de risicoanalyse, waar bij de evaluatie rekening zal gehouden worden met de evolutie inzake de naleving van het EU-US Data Privacy Framework, en met het continuïteitsrisico en het antwoord hierop van de Amerikaanse cloudproviders. We bekijken in welke mate deze risico’s afgedekt zijn en welke bijkomende maatregelen op vlak van beveiliging en risicobeheer er nodig zijn. Denk bijvoorbeeld aan de toepassing van encryptie op basis van Europese technologie. We ontwikkelen daarbij ook mogelijke exitscenario’s die kunnen toegepast worden indien deze risico’s zich zouden manifesteren.
In de strategieontwikkeling bekijken we ook hoe we de noodzakelijke governance en compliance binnen de Vlaamse overheid nog kunnen versterken, waarbij we ook voorstellen naar de Vlaamse Regering zullen brengen.
De cloudstrategie zal binnen de Vlaamse overheid het kader bepalen voor de verdere ontwikkeling van IT roadmaps en voor de fasering en investeringen die ermee gepaard gaan. Vandaar dat de revisie en de validatie van de strategiebepaling in nauwe samenwerking zal gebeuren met de entiteiten van de Vlaamse overheid die uiteraard hun eigen digitale agenda willen realiseren, en die daarom de voornaamste stakeholders zijn. Hun input, noden en feedback worden meegenomen zodat er een draagvlak gecreëerd wordt voor de nieuwe cloudstrategie en voor de uitrol ervan.
Het agentschap Digitaal Vlaanderen neemt de regierol waar bij deze oefening. De revisie en validatie van de cloudstrategiebepaling zal gebeuren in nauwe samenwerking met de entiteiten van de Vlaamse overheid.
Verder wordt ook beroep gedaan op extern advies, zoals bijvoorbeeld bij het in kaart brengen van het Europees cloudaanbod.
De bijgewerkte cloudstrategie zal uitgewerkt en goedgekeurd worden in lijn met de IT roadmaps van Digitaal Vlaanderen en de entiteiten van de Vlaamse overheid.
Het rapport van de Nederlandse Algemene Rekenkamer bespreekt vooral de huidige situatie in Nederland en inventariseert een aantal aandachtspunten of problemen in de bestaande situatie. De geschetste problematiek is vergelijkbaar met die in Vlaanderen. De Nederlandse studie levert op zich geen bijkomende elementen op die nog niet gekend waren in onze eigen analyse.
In Vlaanderen staan we echter al een stuk verder omdat we al gestart zijn met het ontwikkelen van een bijgewerkte cloudstrategie, volgens de stappen die ik zojuist beschreven heb.
Een van de aspecten die inderdaad aan bod komen in de cloudstrategie is hoe we de noodzakelijke governance en compliance nog kunnen verbeteren.
Dit kan gerealiseerd worden door deze taken centraal te bundelen bij Digitaal Vlaanderen. Het waken over de soevereiniteit, de continuïteit van dienstverlening en de gegevensbescherming in publieke cloudcontracten zijn taken die middels het regeerakkoord expliciet toegewezen zijn aan Digitaal Vlaanderen en die in de komende jaren zullen versterkt worden.
In de cloudstrategiebepaling zal rekening gehouden worden met het aspect van strategische digitale autonomie. In mijn antwoord op een eerdere parlementaire vraag heb ik de context al geschetst:
Het Vlaams Actieplan Duurzaam Pesticidengebruik tot 2027 maakt deel uit van het door de EU-Richtlijn 2009/128/EG geplande Nationale Actieplan NAPAN. In het Actieplan is bepaald om over vul- en spoelplaatsen “de knelpunten in VLAREM rond de aanleg en vergunning ervan aan te pakken.”
In het geïntegreerd investeringsprogramma voor 2025-2027 dat op 14 juli 2025 werd goedgekeurd, werd 3.800.000 euro gereserveerd in 2026 voor fase 2 van het dossier R43, dat het aanleggen van een fietstunnel in de Raverschootstraat bevat.
Het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV), de stad Gent en Farys plannen een heraanleg van de Antoon Catriestraat en de Boskeetstraat in Drongen, waarbij de veiligheid van de fietsers centraal staat. Er komen onder meer een nieuwe rotonde aan de Luchterenstraat en de Gavergrachtstraat, een compacter kruispunt aan de Beekstraat, en veiligere oversteekplaatsen aan Basisschool Mijlpaal.